Showing posts with label Marjorie Boulton. Show all posts
Showing posts with label Marjorie Boulton. Show all posts

2018-11-11

Marjorie Boulton, amoremulino

Marjorie Boulton (1924-2017) ja estis pasia virino. Mi scias nenion pri ŝia persona vivo, sed ŝiaj poemoj plenplenas da amoro. Mi lastatempe enretigis kelkajn specimenojn...
Eble laŭ modelo de Sekretaj Sonetoj, ŝi verkis pseŭdonime en 1954 erotikan kaj seksrilatan poemaron La sekreta psiko, eldonitan finfine en 2002. Jen poemoj el tio:
En la ĉi-lasta, Marjorie konkludas pri la koncerna virino...
sed preskaŭ svenas pro l’ mirinda sento
en sia piĉ’, neniam pli humida.
Ho Marjorie, vi min varmigas!

2018-09-05

Paulo Viana omaĝas al Marjorie Boulton

Paulo Viana omaĝe parolas pri Marjorie Boulton kaj deklamas ŝian poemon "Por paco" el Eroj.

Marjorie Boulton: Al la edzino de mia amato

"Sara Spanò kaj Ana Manero deklamas la poemon "Al la edzino de mia amato" de Marjorie Boulton, en la omaĝo farita al ŝi kadre de la programero 'Vivu la Teatro', en la 77a Hispana Kongreso de Esperanto, okazinta kune kun la 51a ILEI-Kongreso en Madrido en julio de 2018."

2018-01-01

Hungarian & other Esperantist authors at Nobel Books

"The Nobel Books (NB) is a literary portal which is intended to collect, archive and disseminate information and books which Nobel Laureates and world authors have published for literary contributions to humanity."

European Authors – Welcome to the Nobel Books.

This site doesn't play when it comes to listing Hungarian authors. Included are Julio Baghy, Kálmán Kalocsay, István Nemere, Tivadar Soros, Sándor Szathmári, and Robert Zend. All but Zend wrote in Esperanto. Zend was an Esperantist though wrote in Hungarian and English. Frigyes Karinthy was an Esperantist, wrote almost entirely in Hungarian. George Soros (son of Tivadar) is a native speaker of Esperanto.

Esperantists Marjorie Boulton and Baldur Ragnarsson are also in this list.

2017-10-03

Marjorie Boulton died / mortis (2)


Obituary: Esperanto poet Marjorie Boulton by Stuart Rust, Oxford Mail, 28 September 2017.

"A POET who was a candidate for the Nobel prize for literature has died aged 93."

2017-09-19

Marjorie Boulton died / mortis



Marjorie Boulton (7 May 1924 – 30 August 2017), a major figure in Esperanto literature, has received obituaries in English and Esperanto.

Marjorie Boulton passes away by Tim Owen, Esperanto-Asocio de Britio

Marjorie Boulton obituary, by Tim Owen, The Guardian, 19 September 2017

Marjorie Boulton, Esperanto expert and poet – obituary, The Telegraph, 1 September 2017

*     *     *

Oni nekrologis pri Marjorie Boulton anglalingve, en Esperanto, kaj eble en aliaj lingvoj.

edukado.net → / Biblioteko / Panteono / Marjorie Boulton

Marjorie Boulton forpasis, La Balta Ondo, 31 Aŭgusto 2017

Forpasis Marjorie Boulton, Libera Folio, 2017-08-31

Forpasis Marjorie Boulton (1924-2017), El Popola Ĉinio, 2017-09-04

Forpasis la plej grava esperanto-poetino, Esperanta Civito, 31 aŭgusto 2017

Forpasis Marjorie Boulton (1924-2017), Esperanto Ilustrita, 31 aŭgusto 2017

Marjorie Boulton en la koro de Leandro Trujillo Casañas, 7 septiembre, 2017

Forpasis hodiaŭ konata Esperanto- aŭtoro Marjorie Boulton de johano

Poemeto por Marjorie Boulton de Maria Nazaré Laroca, 31 de Agosto de 2017

2017-05-10

Marjorie Boulton: 90-jaraĝa en 2014

Jen malnova novaĵo sed atentinda: raporto kun pluraj fotoj pri festo ĉe Oxford por literaturologo kaj esperantista verkistino Marjorie Boulton (naskiĝinta la 7-an de majo 1924):

Marjorie Boulton: 90-jaraĝa (La Brita Esperantisto, aŭtuno 2014)

2016-07-31

Marjorie Boulton: "Okuloj" (5): "Vespera Vizitanto"

Mi enretigis la jenan rakonton el la novelaro Okuloj (La Laguna: J. Regulo / Stafeto, 1967):

Vespera Vizitanto” de Marjorie Boulton (p. 81-101)

Mi jam blogumis pri ĝi:

Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (1)

Kompleta recenzo fare de Szathmári troveblas miareteje:

Nigraj Okuloj” [recenzo de Marjorie Boulton, Okuloj], Hungara Vivo, 1968, n-ro 2, p. 21.

Laŭ la supraj ligoj vi konstatos, kial mi havebligis ĉi tiun novelon.

2016-07-27

Marjorie Boulton: Paŝoj al "Fenikso" & preteren

La novelo "Fenikso" de Marjorie Boulton aperis en Belarto, n-ro 1, aprilo 1958, la novelaro Okuloj, kaj la progresiga lernolibro Paŝoj al plena posedo de William Auld.

Mi ĵus trovis retejon kie situas “Fenikso“ kaj Paŝoj. (Alklaku la retligojn supre.) Kun la novelo aperas vortaro kaj ekzercoj, el kiuj kelkaj koncernas la enhavon de la rakonto.

Sándor Szathmári verkis recenzon de Okuloj: “Nigraj Okuloj”. Pri la koncerna rakonto:

Nemalpli amare instruplena estas Fenikso. Sur malproksima planedo vivas la rjuiaoj, en konkordo, bonstato, feliĉo. Iam ili eltrovas la malamon kaj pro tio ili eksplodigas sian planedon. Kelkaj disflugantaj aerolitoj, partetoj de la planedo, flugas al la Tero kaj ĉi tien ili kunportas la ĝermojn de la vivo. Tiel komenciĝis la vivo sur la Tero . . .

Terura aŭguraĵo pri nia estonto. Akceptu mian kolegan, koregan kaj kuncivitanan manpremon en Pesimlando! En la lando de la bonintenca animkonstruemo!
Atentu ankaŭ mian afiŝon Sándor Szathmári pri Marjorie Boulton.

En mia afiŝo Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (1) mi diras:
Mi ĉi-momente konsentas kun Szathmári, ke "Vespera vizitanto" estas la kerno de la libro. Ĉu la nedifinita neologismo kazomedieca[n] (p. 88) devenas de la koncepto kazoo el Kazohinio? (Alia mistera neologismo estas ŝaŝakeca"[n].) Alia kerna, similtema novelo estas "Fenikso," en kiu ankaŭ rolas alimonda 'vizitanto' kaj temas pri detruita alia (kompare al la alinovela detruota nia) mondo (kie vivis la rjuiaoj). La tria esenca filozofia novelo kompreneble estas la reverko de la Eden-mito, Tiel, kiel ĝi ne okazis.
Memoru ankaŭ, ke Paŝoj al plena posedo estas bonega lernolibro kaj legolibro por progresantaj studentoj.

2016-03-07

Omaĝe al Kálmán Kalocsay (5)

Estas multaj trezoroj en la 8-voluma Omaĝe al Kálmán Kalocsay: el Abaújszántó ĝis la Esperanta Parnaso: pri la vivo kaj plena verkaro de D-ro Kálmán Kalocsay; komp. Ada Csiszár (Budapest: A. Csiszár / KAL-ĈI-Dokumentaro, 1998-2002).

Jen du eroj, kiujn mi enretigis:
“Flava Rozo” estas karesnomo kiun Kalocsay donis al paciento; ankaŭ ĝi estas titolo de romano de Mór Jókai. Kalocsay ankaŭ vortludis per la lasta verso de La Tragedio de l' Homo. Konstateblas la afableco de la personeco kaj profesia mieno de Kalocsay.

2015-10-20

Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (4)

Mi pritraktas nun la ceterajn novelojn en la libro Okuloj de Marjorie Boulton.

"Kaj kredu, se vi volas" estas bagatela blagrakonto pri hundo kiu kantas kaj parolas Esperanton.

La "Nekvalifikitaj sorĉistinoj" provas praktiki inversajn voduaĵojn per pupo al sia instruistino d-rino Lojtja, t.e. por magie efektivigi bonaĵojn al ŝi, sed la rezultoj estas malbonefikaj. Dum ili cerbumas kiel rimedi la situacion, frustrata "sorĉistino" impete bruligas la pupon. Kun hororo ili anticipas katastrofan efikon, sed . . .

Nu, ni povas forlasi ĉi tiujn leĝerajn distraĵojn kaj reiru al seriozaj rakontoj.

En "Ebrivirgeco" F-ino Krip estas instruistino kaj mem partoprenas kulturtemajn kursojn. Meze de ies prelego ŝi ekploras, ŝajne senkaŭze. Ŝi klopodas ekregi siajn emociojn, kaj rekompensas sin per vizito ĉe restoracio, kie ŝi indulgas sin per vindrinkado. Drinkado kaj amorado evidente kontraŭas la evidentan puritanismon truditan de la gepatroj. Tamen F-ino Krip estas tute ebrie kaj stumblas al sia hotelĉambro naŭzita, cele al la lito. Nu, la temo ne estas originala kaj laŭ aktuala moraro en la okcidenta mondo tute eksmoda. Plej interesa estas la ebria fuŝlingvaĵo kiun Boulton metas en la kapon de la ebria Krip, simile al la lingvotordo kian oni trovas en la poemo "Ebrio" de William Auld.

Finfine ni venas al la unua kaj plej longa novelo, "Okuloj." Artisto kies verkoj estas kondamnitaj kaj miskomprenataj ne povas fokusi atenton al verkado. Speciale ĝenegas lin difektigon de iu lia verko de puritanisma paro kiu abomenas nudecon kaj erotikon. Tio vundas lin eĉ pli ol la malamo kontraŭ "moderna" nenaturalisma arto. Li bezonas refreŝiĝon do promenas. Survoje li savas adoleskinon kiu provas memmortigon. Poste li konversacias kun ŝi, eltrovante la kialojn de ŝia troreago al adoleska angoro. Li instruas al ŝi observi la ĉirkaŭaĵon kaj skizas portretojn de ŝi aktualajn kaj anticipajn de la etapoj de ŝia estonteco, eĉ ĝis morto, kune kun senpredikaj vivinstruoj. Ŝi tute ne scias, ke li estas fama artisto; por ŝi li estas amatoro kiu tamen estas komunikema malsame al la ĝenerala plenkreskulo. Fine la renkonto de la du feliĉigas unu la alian.

Nu, la temo ne estas originala, sed interesa faceto de la rakonto estas la priskriboj de la pentraĵoj kaj skizoj, ankaŭ la nocio okuloj, cele al pasia enmiksiĝo, enprofundiĝo en la buntajn detalojn de la vivo kaj la mondo, male ol la malvarma asketisma apatio kaj sindeteno senviva.

Resume pri la noveloj: Teme ili ne estas geniaj sed plurfoje penspelitaj kaj pensigaj, kelkfoje psikologie interesaj. Boulton estas bona rakontisto, ankaŭ lingvostile. Oni komprenus kial ŝi tiom amis la "poeton fajrakoran" Baghy. Marjorie Boulton montras sin pensema, pasia, kaj fajrapiĉa -- ja aprobindaj trajtoj.

2015-10-18

Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (3)

El la ceteraj noveloj en Okuloj, kelkaj havas notindan sociteman enhavon.

Mi ne antaŭe priskribis "La sekreto de la lernejestrino," kaj Szathmári rivelas nur: "La lernejestrino havas magian kapablon kaj ŝi ne povas ĝin uliligi por la publika bono, por eviti la persekutojn." Lernejestrino F-ino Kotman havas misteran povon instigi obeemon tute sen ĝeno aŭ ekspluatemo, potenco kiu efike servas ŝian profesion. Kiam ŝi senzorge ordonas al la rakontanto Nesbit iru en la flamojn, Nesbit komencas tion plenumi, sed Kotman haltas ŝin. Pro tiu malĝentilaĵo kaj ties stranga efiko Kotman sentas ŝuldon klarigi do invitas Nesbit al vespermanĝo. Tiam Kotman petas al Nesbit pri ŝiaj preferoj kaj aperigas la plej ekzotikajn delicaĵojn. Kotman povas komandi ne nur homojn sed ankaŭ senvivajn aĵojn. Ŝi eksplikas la devenon kaj evoluon de sia sopirata aŭtoritateco. Ŝi ankaŭ devas klarigi, kial ŝi ne uzas sian potencon por sinriĉigo aŭ mondŝanĝadon, kaj kial ŝi devas gardi sian sekreton. Ne nur propraj limoj sed la mankoj de la homaro necesigas limigon de uzado de ŝia potenco eĉ por la bonfarto de la homaro. Ŝi faras donacojn por Nesbit kaj sekretajn bonfarojn por amikoj. Iuokaze kaj nekutime Kotman drinkas kaj pro senbridiĝo senintence kaŭzas kaoson per sia potenco, do poste demisias kaj translokiĝas. Do jen ne la superhero(ino) de la komiksoj.

Mezepoka historio temas pri Reĝa Moŝto Karlo, kiu, malgraŭ siaj multaj glorigaj titoloj kaj senlima potenco super homoj, ricevas diagnozon de nekuracebla lepro. Li tamen ordonas al la Ĉefkuracisto serĉu la mondon por kuraco, ne gravas kiel stranga. Finfine li informiĝas ke laŭraporte ekzistas kuraco: li devas bani sin en tuta la sango de virgulino. Karlo hezitas murdi senkulpan junulinon (des pli dubinda afero en kristana regno) kiam ne aperas voluntulino, sed kaj la Ĉefkuracisto kaj pastro bagateligas la vivon de eventuala viktimino kaj emfazas la gravecon de la reĝo. Karlo ne plene konvinkiĝas sed cedas al ties argumentoj kaj serĉas la landon por trovi taŭgan mortontinon. Finfine li trovas junulinon kiu provas sin mortigi kaj proponas al ŝi alternativan morton. Kiam li lernas la kialon de ŝia deziro morti, li intervenas por senmotivigi tion, tiel ankaŭ senmotivigante sin mortigi ŝin. Lia konscienco kaj kompatemo fine venkas deziron por propra kuraco. Nu, la novelo finiĝas per neanticipita ago, kiu starigas duoblan ironion en la rakonton, ankaŭ pri la rilato inter suferado kaj socia hierarkio.

2015-10-14

Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (2)

En antaŭa afiŝo mi forgesis mencii, ke aldone al la rakonto "Tiel, kiel ĝi ne okazis" post kvar jardekoj mi memoris ankaŭ la novelon "La venĝo-komitato," kiu temas pri aro da malbone traktitaj virinoj kiuj venĝas per kapto de la malbona viro kaj tortura ŝajna ŝanĝigo de li al virino.

Sándor Szathmári en sia recenzo “Nigraj Okuloj” prave atentigas pri la kernaj teme gravaj tri noveloj en la novelaro Okuloj, kaj ankaŭ diskutas--petole--la novelon "La venĝo-komitato." Cetere Szathmári mencias la novelojn "Preter la limo" (pro socikritiko pri naciismo) kaj "La sekreto de la lernejestrino." Kvankam Szathmári dividas kun Boulton la saman idealismon malgraŭ sia pesimismo, li preterlasas la emocian dimension de ŝiaj verkoj.

Mi subtaksis Boulton dum jardekoj, ankaŭ pro ŝia tro sentimentala pritrakto de Zamenhof kaj Baghy, sed mi devas nun agnoski ŝiajn meritojn. Ŝi montras sin vulkane pasia persono.

"Preter la limo" estas patosa rakonto pri senesperaj rifuĝuloj barataj ĉe landlimo.

"Lernantino" estas adoleskino kiu kaŝe seks-revas pri amato Ralfo (!) malgraŭ la aludstilaj kontraŭseksaj admonoj de ŝia puritana patrino.

"Interne kaj ekstere" rakontatas el vidpunkto de naiva knabino, kiun la gepatroj dorlotas. Sed nek ili nek ŝi komprenas ke ŝi fakte estas miopa kaj vidas la mondon tordmaniere. La patro volas montri al ŝi la stelojn nokte. Ili al ŝi aperas pli imponaj kaj buntaj pro ŝia difekta vidkapablo. Memoru, ke la rakonton motoras ŝia psika perspektivo. Finfine ŝia problemo konstatiĝas kaj diagnoziĝas ĉe lernejo, kaj oni provizas al ŝi okulvitrojn. Paĵco denove montras al ŝi la stelojn, sed ŝi elreviĝas vidante nur seninteresajn blankajn punktetojn, kaj tamen kaŝas sian plendon kaj voĉe konsentas la entuziasmon de Paĵco. La gepatroj dorlote laŭdas la inspirigan infanan ĝojon kaj mirsenton, tute senkonsciaj pri ŝia efektiva interna stato. Post enlitiĝo, la infanino kaŝe ellitiĝas, surmetas la okulvitrojn, kaj tra fenestro spektas la stelojn, denove elreviĝanta. Ŝi demetas la okulvitrojn kaj denove rigardas, sed la antaŭa bunto ne plu aperas, malaperinta por ĉiam. Ŝi tamen ne povas komuniki la situacion ne plene komprenata; ŝi konscias nur sian malobeemon pro senpermesa ellitiĝo kaj triste reenlitiĝas. Jen impona psikologia portreto, ĉu ne? Brave, Marjorie!

2015-10-12

Marjorie Boulton: "La kaptilo de Dio"

La novelo "La kaptilo de Dio" de Marjorie Boulton aperis en du antologioj: 33 rakontoj (La Laguna: J. Régulo, 1964, p. 177–185) kaj Trezoro, volumo 1 (Budapeŝto: Hungara Esperanto-Asocio, 1989, p. 329–335).

Kiel en ŝia novelo "Tiel, kiel ĝi ne okazis," Boulton montras sin malobeemulo kaj ribelulo. Brave! Ŝi plej interesas kiam ŝi utiligas fantaziajn elementojn en siaj rakontoj. Ĉi-rakonte ŝi uzas metempsikozon, kiu unuavide frapis min similcele al la teatraĵo The Adding Machine (La Komputmaŝinulo, 1923) de la usona verkisto Elmer Rice.

Viro kiu senplende akceptis ĉiajn sendignigaĵojn aperas por postmorta juĝo kaj responde al demandoj persistas akcepti ĉion kaj plendas pri nenio, inkluzive de la verdikto, ke li reenkarniĝu kiel muso. Kiel muso la eks-homo ĝuas tre agrablan vivon, ĝis li kaptiĝas en muskaptilo. Tiam li ne akceptas sian sorton. Li luktas indigne kaj furioze sed eventuale estas mortigata. Ĉi-foje postmorte li protestas la maljustecon de la musa sorto. Lia ribelemo estas plaĉe ricevata kaj la eks-muso ricevas pli favoran reenkarniĝon.

Kiam mi legis Boulton antaŭ jardekoj mi taksis ŝin tro leĝera, sed al mi plaĉas ĉi tiu flanko de ŝia personeco!

Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (1)

Boulton, Marjorie. Okuloj (Novelaro). La Laguna: J. Regulo, 1967. 177 p. Stafeto; 57: Beletraj Kajeroj; 28.

Enhavo:

     [Dediĉo] 7
     Dankesprimoj   8
  I. Okuloj   9
 II. Ebrivirgeco 33
III. Mezepoka historio 43
IV. La sekreto de la lernejestrino   59
 V. Fenikso    73
VI. Vespera vizitanto  81
VII. La venĝo-komitato  102
VIII. Tiel, kiel ĝi ne okazis  130
 IX. Lernantino   136
  X. Kaj kredu, se vi volas  142
XI. Preter la limo  148
XII. Nekvalifikitaj sorĉistinoj  155
XIII. Interne kaj ekstere   170
      Enhavo   177

Mi legis ĉi tiun novelaron antaŭ 40 aŭ pli da jaroj. Mi memoras nur la herezan version de Genezo, Tiel, kiel ĝi ne okazis.

Post lastatempa lego de la recenzo “Nigraj Okuloj” de Sándor Szathmári, mi decidis, ke nun taŭgas relegi ĉi tiu novelaron. Do mi komencis hodiaŭ.

Mi ĉi-momente konsentas kun Szathmári, ke "Vespera vizitanto" estas la kerno de la libro. Ĉu la nedifinita neologismo kazomedieca[n] (p. 88) devenas de la koncepto kazoo el Kazohinio? (Alia mistera neologismo estas ŝaŝakeca[n].) Alia kerna, similtema novelo estas "Fenikso," en kiu ankaŭ rolas alimonda 'vizitanto' kaj temas pri detruita alia (kompare al la alinovela detruota nia) mondo (kie vivis la rjuiaoj). La tria esenca filozofia novelo kompreneble estas la reverko de la Eden-mito, Tiel, kiel ĝi ne okazis.

Kio pri ŝia fikcio ekster ĉi tiu novelaro? Estas alia novelaro, Dek du piedetoj, kaj disaj noveloj, ekz. ĉi tiu interrete:

Sonĝo de poetino, La nica literatura revuo 7/2 (n-ro 38) p. 66-70.

Novelo "La kaptilo de Dio" troveblas en antologioj 33 rakontoj kaj Trezoro.

Trovu pluajn recenzojn de ŝiaj verkoj ĉe Marjorie Boulton: Originala Literaturo Esperanta (OLE).

2015-09-26

Sándor Szathmári pri Marjorie Boulton

Nigraj Okuloj”: Sándor Szathmári recenzas Marjorie Boulton, Okuloj, en Hungara Vivo, 1968, n-ro 2, p. 21.

Szathmári laŭdas la novelaron Okulojn de Boulton, kiu markas "novan ŝtupon" en ŝia fikcio. Szathmári notas kun amuzo:

"Foje ŝi nomis min “vendisto de nigra veneno”, ĉar “viaj verkoj estas psikologie venenaj”, pro kio ŝi ne povas min ŝati kaj estimi.

"Tiu “nigra veneno” estas mia pesimismo, la frosta kaj dezerta vivo de la “hin”-oj en Kazohinio."
Jen Szathmári "venĝas":
Kaj tiu mia estimo, — se eble, — eĉ pli altiĝis leginte la Okuloj-n, ĉar el tio evidentiĝis, ke — ŝi estas same pesimisto. El la plej nobla, instruema, humana speco.
Recenzante la novelojn, Szathmári celas pruvi la pesimismajn instruojn de Boulton.

Mi legis Okulojn antaŭ 40-45 jaroj kaj nun memoras preskaŭ nenion, des malpli la sciencfikciaĵojn. Mi memoras la rakonton "La venĝo-komitato" kontraŭ viro kiu ekspluatas virinojn. Mi memoras ankaŭ la novelon Tiel, kiel ĝi ne okazis, pri kiu mi jam blogis: Marjorie Boulton: Edeno . . . humanisme. Nun mi volas relegi la libron.

Sed prioritate mi volas informiĝi: kie Boulton nomis Szathmári “vendisto de nigra veneno”? En eseo? En persona kontakto? Do kial Szathmári nomis Boulton unu el la nur kelkaj kiuj komprenis Maŝinmondon (en postnoto al “La Cirko” de Frederiko Karinthy)?

2015-09-22

Marjorie Boulton pri Sándor Szathmári

Boulton, Marjorie. Ne nur leteroj de plum-amikoj: Esperanta literaturo - fenomeno unika. Malmö: Eld. Societo Esperanto, 1984 [represo de INKO].

Enestas du komentoj pri Szathmári:

1

"[...] Sándor Szathmári [verkis] vere brilan satiran romanon, tre similan al la konata Gulliver de Jonathan Swift: Vojaĝo al Kazohinio, kiu akre trapikas la absurdecojn de homa senracieco, koncize kaj inventeme; kvankam tiu polurita verko havas la finfine maladekvatan negativismon de la satira ĝenro."

2

"La satiraj noveloj de Szathmári, kolektitaj en Maŝinmondo, ne atingis la famon de lia romano, sed meritas atenteman legadon."

2015-09-14

Frigyes Karinthy en Esperanto (8): Sándor Szathmári tradukas

Mi jam enretigis la tradukon de “La Poeto” de Frigyes Karinthy fare de Sándor Szathmári en Belarto, n-ro 2, aŭtuno 1961, p. 33-34. La sama traduko aperis (sen ilustraĵo) en La Nica Literatura Revuo, n-ro 6/1, p. 21-2.

Mi ĵus enretigis la alian tradukon el Karinthy kiun faris Szathmári:

La Cirko”; de Frederiko Karinthy, Hungara Vivo, n-ro 2, 1968, p. 16-8.

Unue mi konfuziĝis ĉe la sonĝsceno, ankaŭ kun kelkaj sensencaj vortoj. La rakonto estas simbola; la kernaj metaforoj estas la cirko kaj la violono, fronte al la publiko. La rakontanto volas ludi la violonon, sed la propono estas rifuzata. Spertante timigajn scenojn, li informiĝas, ke li sukcesos nur kiel akrobato. Li per multa penado mastras la tutan cirkon. Por la publiko li devas ludi kompleksan, malfacilan, ŝajne danĝeran ekzercon. Finfine, li eltiras sian violonon.
Per tremantaj manoj mi surmetis la arĉon . . . Nun, per unu piedo palpadante, mi malprenis la maston,— mi kliniĝis antaŭen . . . kelkminute mi ekvilibris . . . kaj eluzante la silenton de la teruro, kiu sube malfermis la buŝojn kaj premtordis la korojn, . . . lante, tremante, mi ekludis la melodion, kiun mi delonge aŭdis foje sonori kaj plorsingulti en mia koro . . .
Fine, ni vidas la genion de Karinthy. Szathmári aldonas postnoton kiu rivelas ion pri Karinthy kaj pri si mem. Szathmári rememorigas al ni, ke Karinthy estis amiko de Esperanto kaj prezidento de la landa organizo. Kiel verkisto li gajnis reputacion de "ridanta filozofo." Szathmári diras:
La vasta publiko ekvidis en liaj satiroj nur supraĵajn ŝercojn, facilajn humuraĵojn, sed ne la filozofian kernon. Oni devas plenumi la deziron de la vasta publiko: prezenti cirkajn spektaklojn, trivialajn ŝercojn kaj en tiuj ĵonglaĵoj enŝteli la veran, valoran filozofian enhavon.
Szathmári plej ŝatas ĉi tiun novelon el la verkaro de Karinthy kaj konstatas ke li mem spertas la saman sorton...
miaj recenzistoj konstatis, ke Maŝinmondo estas scienca fikcio kaj diskutis, ĉu maŝinoj entute povos havi memstaran pensadon, aŭ ne. Ili konstatis, ke Vincenzo estas historia rakonto. Ili vidis nur la cirkan spektaklon sed— escepte kelkajn adeptojn, kiel W. Auld, M. Boulton, ktp.— neniu havis orelojn por la melodio de la kaŝiĝanta filozofia kerno.
Ŝajnas ke Szathmári plendas ne pri legantoj de liaj verkoj hungarlingve sed pri esperantistoj. Kiuj estas la "ktp."?

2015-08-21

Marjorie Boulton: poemoj

Pri la beletraĵoj de Marjorie Boulton, mi memoras legi la novelaron Okuloj antaŭ 45 jaroj. Mi ne scias kial mi ne posedas iun ŝian poemaron.

Pluraj ŝiaj poemoj troveblas ĉe la literatura retejo de Don Harlow. Kelkaj retligoj ne plu funkcias.

Ne surprizas, ke ŝi plurokaze esprimas amon al Julio Baghy:
Aŭtuna gloro
Festdonaco
Malavara riĉulo
En propra kategorio sidas la poemo Luna mapo, kiu kontrastas sciencan kaj emocian rilaton al la Luno.

Ŝajnas, ke la plej ofta temo de Boulton estas amo. Jen kvazaŭ-manifesto: Alvoko al amo.

Ne ĉiuj ampoemoj estas miagustaj. Mi tre ŝatas la jenan: Finfine. Ĝi estas kortuŝa poemo pri la sopiro ke la amato ĉeestu tenere je morto de la parolanto, por ke ŝi mortu pace.

La poemoj de Boulton en Esperanta Antologio: Poemoj 1887-1981 (1984) estas:

el Trista Tenereco, XVIII, XXIV, XXV
Amaraj sonetoj
Retro
Flagrema amikeco
Memnon
Aliĝilo
Sorĉo por dormi
Via kato
el Imagoj de potencoj
Vintra aŭroro
Buĉotoj
Gratvundoj
Paĉjo 
Almozo
Ke amikeco similas al steloj
Mustelo
Kiel hirundoj
Lernantino kaj instruistino
Erudicia kaj sola, li parolas al virino

2015-07-27

Sondokumentoj de Luis Jorge Santos Morales


Luis Jorge Santos Morales ĉe Soundcloud laŭtlegas ĉerpaĵojn el diversaj Esperantaj verkoj.

Jen ĉerpitaj aŭtoroj: Edmond Privat, Tibor Sekelj, Louis Beaucaire, Claude Piron, Boris Kolker, Marjorie Boulton, Ivo Lapenna, kaj Luis Jorge Santos Morales mem.