Jean Meslier (? — 1733) — pastro ateisma

Jean Meslier (? — 1733) — pastro ateisma

La koncerna retpaĝo enhavas fragmentojn el LA TESTAMENTO DE ABATO MESLIER, tradukitajn de freneza esperantisto Johano Petik. Meslier estas pioniro de ateismo en okcidenta kristana 'civilizacio'.

Jules Verne & Esperanto (4): Esplorvojaĝo

Jules Verne, "Esplorvojaĝo," traduko de Voyage d'étude fare de István Ertl, Franca Esperantisto, n-ro 452, aprilo 1994, p. 3-36, & p. 2, 38-40 pri Jules Verne & Esperanto.

Pluaj informoj troveblas en antaŭaj afiŝoj. Ĉi-okaze mi diskutas la tradukon mem. La nefinverkita romano konsistas el 5 ĉapitroj; la 5-a estas nur fragmento. Esperanto rolas jam komence de la romano. Afiŝo ĉe Libreville ("ĉefurbo" de franca Kongo) pri pasaĝerŝipo aperas.

"La tekston de la afiŝo ĉiuj komprenis pro tio ke ĝi estis en Esperanto, la internacia lingvo tiutempe pli kaj pli disvastiĝanta inter la popoloj de Centra Afriko." [p. 3]

La kapitano prezentas kvin eminentulojn; la lasta nomita estas S-ro Nicolas Vanof, delegito de la Internacia Esperantista Societo [4].

Iom poste okazas festeno. Indiĝenaj ĉefoj aldonis sn al interparolado "kiam ĝi flugis en la lingvo Esperanta" [8].

Ĉapitro 2a donas historian fonon de la Franca Kongo, ekz. menciante esplorojn fare de eŭropanoj.

En ĉapitro 3a ni trovas priskribojn de la ĉefaj ĉi-rakontaj esploristoj. Do aperas longa pritrakto--fakte duono de la  ĉapitro-- de Esperanto, la movado, kaj Nicolas Vanof, "membro de Touring Club kaj delegito de la Esperantista Kongreso". Troveblas favora komparo de Esperanto kontraŭ Volapük. Konstateblas, ke Esperanto floras en ĉiuj landoj; Francio plej kontribuas al la sukceso. Do Vanof partoprenas por determini la progeson de Esperanto en kolonio Franca Kongo, inspirite de gazeto "Belga Sonivolo" (en realo Belga Sonorilo). Li konvinke propagandas al la kunvojaĝantoj la eventualan neceson lerni Esperanton. [p. 22-26; vidu ankaŭ piednotojn 28-36 ĉe p. 36.]

 Ĉapitro 4a temas pri lastaj preparoj por la esplorvojaĝo. Okazas debato pri rajtigo de voĉdonrajto de la indiĝenoj en Parlamento. En tiu debato oni konsideras la supozatan nivelon de civilizacio en Kongo kompare al tio de aliaj francaj kolonioj. Iu timas eventualan partoprenon de kanibaloj en Parlamento. [29-31]  Vanof funkcias kiel interpretisto inter la francoj kaj afrika ĉefo, ĉar la sola komuna lingvo estas Esperanto inter li kaj la ĉefo. [31] Vanof partoprenas la lastan kunvenon antaŭ ol foriro [33].

Oni komencas la esplorvojaĝon en la nefinverkita ĉapitro 5a, kie la rakonto haltas.

Sekvas notoj. La kuna eseeto interalie mencias la instigan influon de La Belga Sonorilo al Verne.

Do jen resumo de la rakonto rilate al Esperanto. Vi devos se eble legi la rakonton mem por aliaj detaloj, aŭ instigi reeldonon de la traduko en akirebla eldonaĵo, ekz. ĉe Mondial / Beletra Almanako.

Jules Verne & Esperanto (2)

Kiel mi menciis en ĵusa afiŝo, Jules Verne subtenis Esperanton, tiel spirite esperantisto. Jen pluaj eseoj ĉi-teme:

"Jules Verne esperantisto ! Universala lingvo por sentempa verkaro…" de Lionel Dupuy, elfrancigis Vincent Charlot, SAT-Amikaro, 2009

Nia trezoro: Jules Verne de István Ertl, La Ondo de Esperanto, 2013, № 2

Ertl priskribas la tutan aferon, inkluzive de la nefinverkita, lasta romano de Verne, Voyage d’études (Esplorvojaĝo).

Paul Nizan, filozofie (3)

Kiam la elementoj de la universo mistere elbareliĝis, kaj nenio restas krom senkoloraj vaporoj kaj rekremento de tajdoj kaj ŝtonoj, tiam mi konstatas ke mia korpo perdiĝis; mi ne povas ĝin utiligi, ĉar mankas amo, mankas homaj agoj.

Tiam la menso komencas cerbumi pri la pasinteco kaj futuro, pri nekonataj eblaĵoj kuŝantaj en futuro, pri aferoj kiuj eblis sed ne plu, pri tio, kio ne estis kaj pri tio, kio eble estos.

Ĉi tiu vivo da pigra spekulativado estas rikolto de enuo. Ĝi estas ekzisto en kio nenia operado de la pens-fakultato, nenia reala penso, iam ajn okazas. Reala pensado temas pri efektivo, kiu kombinas senperan ĉeeston kun ia aktivo: pensado postulas realajn objektojn kiuj ekzistas specife loke kaj tempe. Ĝi ekprilaboras ilin kaj eltiras ĉiajn siajn rimedojn por honore trakti ilin. Penso volas ion. Ĝi deziras konkretan celon.

 — Paul Nizan, Aden, Arabie

Plue en Esperanto: Kontrolu ĉi-bloge kaj:

Misio de la Filozofo de Paul Nizan

Plue en la angla lingvo:

Philosophy in Aden by Paul Nizan
John-Paul Sartre on Paul Nizan
"The Philosopher's Mission" by Paul Nizan
The Watchdogs: Bourgeois Philosophy in Action (Excerpts) by Paul Nizan
Paul Nizan @ Reason & Society
Paul Nizan @ Marxists Internet Archive

Giuseppe Lipparini, tempomaŝino, sciencfikcio

Mi trovis nenion pri itala verkisto Giuseppe Lipparini (1877–1951) interrete anglalingve. Mi eltrovis lian nomon pere de artikolo en la franca:

Archive N° 7 “Le Maitre du Temps” ou comment filmer l’histoire!

Interesas min lia rakonto "La Mastro de la Tempo", rilate al esploro de la historio de fikcio de tempvojaĝado.

Mi trovis unu referencon al Lipparini en Esperanto:

"KIEL ONI IĜAS INTELEKTULO:
Manlibro por uzo de la hodiaŭaj gejunuloj, precipe de tiuj, kiujn panjo Naturo ne dotis per talento"
de Luciano Bianciardi, el la itala tradukis Carlo Minnaja

"En la dua elementlerneja klaso normala knabo kapablas jam skribi kiel bitniko, kaj volonte daŭrigus laŭ tiu vojo, sed la instruistino, kun granda pacienco kaj granda peno, kapablis poste lin korekti, la profesoroj faris la ceteron kaj nun, dudekjara, nia ulo verkas precize kiel Giuseppe Lipparini."

Mi ne konas la reputacion de Lipparini en itala literaturo.

Mi ĵus kreis 3 anglalingvajn retpaĝojn pri pioniroj de sciencfikcio, kun konekso al tempovojaĝado:

Edward Page Mitchell (1852-1927), Science Fiction Pioneer: Time Travel, Hegel, and More

Eugène Mouton: 19th Century Science Fiction Pioneer

Enrique Gaspar y Rimbau: El anacronópete — The First Time Machine

En ĉi-lasta estas kelkaj retligoj ĉi-teme en Esperanto:

En Esperanto: Rilate al la Unua Tempomaŝino

Atencoj kontraŭ Klerismo

Jen artikolo en Le Monde Diplomatique en Esperanto (decembro 2010):

Kleriĝokontraŭuloj ĉiulandaj... de Zeev STERNHELL

Notu la terminon Kleriĝo, kiun oni plej ofte tradukas per Klerismo (angle: Enlightenment). 

La aŭtoro reliefigas la multflankan atencon fare de reakciuloj kontraŭ la valoroj de Klerismo, t.e. kosmopolitismo, individuismo, racio, universalismo, sekularismo, modernismo, Ĉi tiu fenomeno estas tute evidenta, sed estas bone legi resumon en Esperanto. 

Kampanjo por Esperanto en Francio & Michel Onfray

Temas pri Campagne pour l'espéranto au bac. En la peticio oni laŭdas Esperanton kaj rekomendas:

Pour toutes ces raisons nous demandons que l’espéranto soit ajouté à la liste des langues admises en tant qu’option au baccalauréat.

Diversaj eminentaj personoj subskribis. Mi rekonas unu nomon, t.e. la filozofo-ateisto Michel Onfray.