Retejo poulthorsen.dk ne plu funkcias. Dankon al "Wayback Machine" ĉe archive.org pluraj ties retpaĝoj troveblas komence ĉe:
http://web.archive.org/web/20130617005931/http://poulthorsen.dk/
Pluraj retpaĝoj ne troveblas en la arkivo do tute malaperis.
Mi rekreis miareteje kelkajn ĉefajn alirpaĝojn, de kiuj vi povos rekte aliri specifajn verkojn:
Finfine mi kompilis bibliografion/retgvidilon pri la argentina verkisto Jorge Luis Borges en kaj pri Esperanto kaj artefaritaj lingvoj:
Jorge Luis Borges en Esperanto
Utiligu ĉi tiun retpaĝon por aliri tekstojn interrete. La retligoj estas
ĝisdatigitaj; ne ĉiuj retpaĝoj indikitaj en antaŭaj afiŝoj plu
ekzistas.
La bibliografio ne estas kompleta. Por pluaj informoj konsultu laŭeble la bibliografion en la antologio:
La sekreta miraklo (1986); kompilis kaj redaktis István Ertl, tradukis el la hispana
Jorge Camacho, Giulio Cappa, Tomasz Chmielik, Fernando de Diego, Liven
Dek, István Ertl, Higinio García, Kris Long, Gonçalo Neves, Joxemari
Sarasua, Francisco Veuthey.
Mi ĵus ricevis ekzempleron, pri kiu mi raportos plu.
En Esperanto atentu personan memuareton pri Borges, miareteje:
“Miaj renkontoj kun Jorge Luis Borges”
de Pierre Ullman.
Jen lastatempe enretigitaj verkoj de Borges:
Alan Libert has published several books in the field of interlinguistics and related topics, among them:
Libert, Alan. A
Priori Artificial Languages.
Muenchen: Lincom Europa, 2000.
Libert, Alan. Artificial
Descendants of Latin.
München: Lincom Europa, 2004.
Libert, Alan Reed. Daughters
of Esperanto. München:
Lincom Europa, 2008.
Libert, Alan. Mixed
Artificial Languages.
München: Lincom Europa, 2003.
Moskovsky, Christo; Libert,
Alan. Essays on Natural and
Artificial Languages.
Frankfurt/Main: Peter Lang, 2009.
And:
Libert, Alan Reed. "What can Pragmaticists Learn from Studying Artificial Languages?," in Perspectives on Linguistic Pragmatics, edited by Alessandro Capone,
Franco Lo Piparo,
Marco Carapezza (New York : Springer, 2013), pp. 397-432.
See also articles in Journal
of Universal
Language, under the
auspices of Language
and Translation
Research Institute, Sejong
University, Korea (See
also listing
of individual articles on my
site)
"Questions in Natural and Artificial Languages" by Christo Moskovsky & Alan Libert. Volume 7 Number 2, 2006, pp. 65-120And here is a video of Libert speaking on the a priori language project Fitusa / Jen video de Alan Libert pri apioria lingvoprojekto Fitusa:
"Possibilities for Passives in Natural and Artificial Languages" by Christo Moskovsky & Alan Libert. Volume 5 Number 2, 2004, pp. 101-149
"A Survey of Relative Pronouns and their Uses in Natural and Artificial Languages" by Alan Libert & Christo Moskovsky. Volume 4 Number 2, 2003, pp. 61-116
Antaŭ kelkaj monatoj mi ekpensis pri starigo de Tago de Senradikaj
Kosmopolitoj. “Senradikaj kosmopolitoj“ estis stalinista kodvorto por
judoj (plejparte intelektuloj), markante fatalan turnpunkton en la
antisemitisma konduto de Sovetunio dum preskaŭ ties tuta historio.
Sovetunio jam estis kaptita de la paranojo de Stalin en la “Purigoj“ de
la 1930aj jaroj, sed la paranojo akcelis kaj kun ĝi akcelis ksenofobio,
naciismo, bigoteco, kaj persekutemo post la venko super la nazioj,
kvazaŭ imitante ties praktikon de persekutado kaj la detruado de kulturo (en Sovetunio sub Ĵdanov).
Hipernaciisma, kontraŭ-okcidenta kampanjo kontraŭ “malpatriotaj“
“kosmopolitaj“ tendencoj komencis oficiale en 1946 (la 14an de aŭgusto,
en Pravda). Ĝin ligis specife kun judoj ĉi tiu parolado:
A. Fadeev: "O nekotorykh prichinakh otstavanie sovetskoi
dramaturgii" [Pri Pluraj Kaŭzoj de la Evolumanko de Sovetia Dramarto],
Literaturnaya gazeta (Moskvo), 22 decembro 1948, p. 1.
La situacio de tiam degeneris al murdoza kampanjo kontraŭ sovetiaj judoj, kiun ĉesis nur la morto de Stalin.
Se tiu kampanjo estus homo, ĝi hodiaŭ emeritiĝus en Usono. Sed ĝia signifo ne limiĝas je la pasinteco. Orienta Eŭropo, regresinta
al sia antaŭsovetia modo, estas fekujo de bigoteco kontraŭ judoj kaj
aliaj grupoj. Sed eĉ en Usono, kiu plurfacete progresis dum la pasinta
duonjarcento, restas problemo. Sistema diskriminacio aktuale viktimigas
“ne-blankulajn“ grupojn, dum la “blankul-etnanoj“ kiuj antaŭe suferis
diskriminacion estas plejparte asimilitaj en la blankula “ĉefvojo“. Sed
sennombraj usonanoj, enfermataj en rigidaj rasaj/religiaj kategorioj (eĉ
eks-kristanaj ateistoj), eĉ tiuj kiuj ne malamikas, ne kapablas
kompreni judojn, aparte la sekularajn, aparte tiujn kiuj ne situas en
fiksa kategorio. Do jen danĝera potencialo stimuli la paranojeman
menson al kiu la judeco estus mutaciema, fremda, suspektema, serpenta ento. Kaj kiam la socipolitiko de lando degeneras, kiel okazas ankaŭ en Usono, oni devas esti singarda.
Kompreneble, Zamenhof estis iu el tiuj senradikaj kosmopolitoj, kaj esperantistoj judaj kaj nejudaj estis traktataj simile en malfavoraj situacioj.
Do, senradikaj kosmopolitoj, hodiaŭ staru fiere, kaj la nekomprenuloj bugru sin!
Mia alternativa dato por Tago de Senradikaj Kosmopolitoj estas la 27a de
julio. Tiun tagon en 1656 la benata Baruch Spinoza estis eksigita de la
juda komunumo, iĝonta en la homa historio la unua senradika
kosmopolito, teorie kaj praktike.
Blogo(o) 21, kies loko ŝanĝiĝis almenaŭ unu fojon, estas kreaĵo de César Dorneles. Enestas kelkaj afiŝoj pri argentina verkisto Jorge Luis Borges. Jen ĉerpitaj anekdotoj:
(1) Romo, 1981. Ĵurnalistoj demandas al Borges dum gazetara konferenco al kio li atribuas la fakton, ke li ankoraŭ ne estis ricevinta la Nobelan Premion pri Literaturo. Li klarigis:
— Al la sveda saĝeco.
(2) Oni rakontas, ke iam Jorge Luis Borges vekiĝis en la mateno preta por surpaperigi tutan poemon pri kiu li estis sonĝi[n]ta. Li diktis ĝin al sia tiam sekretariino María Kodama, hodiaŭe sia vidvino. La poeziaĵo estis publikigita en la tuto, sen nenia revizio. Demandite de ŝi poste kial li neniam estis reviziita la tekston, li respondis, ke tio ne estis ebla ĉar ĝi estis diktita de la propra Franz Kafka okaze de la sonĝo.
(3) "La dubo estas unu el la nomoj de la inteligento." — Jorge Luis Borges
(4) "Mi ĉiam imagis, ke la Paradizo estas speco de biblioteko." — Jorge Luis Borges
Malekzistigo de aŭfhebo
de Balázs Wacha
Eble forigos supren
ni fine mem aŭfhebon.
Ni devas lev-detrui
eĉ la velŝipo-velon:
detrui la nivelon,
riveli la nivelon,
dislevi kesto-eston
kaj do perlevi neston.
Aŭfhebo ne ekzistos,
ĝi estos forlevita,
sed nia problemaro
ne iĝos tuj solvita.
Ni devas la problemojn
hej, evidente, preni.
el Ipernity, 30 Novembro 2013
| Kovrilo, enkovrilo, titolpaĝo, posta paĝo | |
| Antaŭparolo (K. Kalocsay) | 5-6 |
| Klarigoj kaj Notoj | (453) |
| Vortklarigoj | 455-6 |
| Diversaj klarigoj | 457-9 |
| Bibliografio de la hungara literaturo en Esperanto | 460-2 |
| Enhavo | (5 p.) |
| Preseraroj trovitaj post preso | (1 p.) |
| (Anonco) | (2 p.) |
| En-dorskovrilo |
| Fotografoj (inter paĝoj ...) | 224-5 240-1 304-5 368-9 |
| Studo pri la hungara literaturo (Mihály Babits) | 7-21 |
| Antaŭparolo (Mihály Vörösmarty) | 57-8 |
| La Homoj (Mihály Vörösmarty) | 58-9 |
| 13 poemoj (Mihály Babits) | 125-39 |
| Frigyes Karinthy (enkonduko) | 160 |
| La Poeto (Frigyes Karinthy) | 160 |
| Leciono (Frigyes Karinthy) | 161 |
| Mortinto (Frigyes Karinthy) | 162-3 |
| “Marto”
& “Elegio al Genist-Arbeto” (Arpád Tóth) |
164-6 |
| Adamo kun Madách (Oszkár Gellért) | 168 |
| Metiistoj (Lajos Kassák) | 172-5 |
| Kiun el la Sep (Mór Jókai) | 179-84 |
| Mitologio (Mihály Babits) | 290-315 |
| La sama en viro (Frigyes Karinthy) | 411-5 |
| Fragmento
el la Romano »Vivo de Homo« (Lajos Kassák) |
441-6 |
. . . t.e., ĉeĥa sciencfikcio en Esperanto & la angla.
Nesvadba, Josef. La perdita vizaĝo, tradukis Adolf Staňura. Prago: Ĉeĥa Esperanto-Asocio, 1974.
Enhavo:
Mallumo [ = Darkness. No English translation found]
Tamburpafado [ = Drumshooting (lit.) = Drumbeating? No English translation found]
Idioto el Xeenemuende = The Half-wit of Xeenemuende (1960)
Proceso, pri liu neniu eksciis = The Trial Nobody Ever Heard Of
La Tabuo = Tabu (1958) [no English translation found]
La perdita vizaĝo = The Lost Face
La invento kontraŭ
la inventinto = Inventor of His Own Undoing
Stella el la tria astro [ = Stella from the third heavenly body. No English translation found]
La cerbo de Einstein = The Einstein Brain (1960)
La mondpereo [ = The end of the world. No English translation found]
Klarigoj
Almost all I know about non-Russian Eastern European literatures, whether or not English translations of the relevant works exist, comes through Esperanto. In the 1970s I read this collection of science fiction stories by Czech author Josef Nesvadba (1926-2005) in Esperanto translation. I'm pretty sure I liked this book, but I didn't think then to see if his work could be found in English. I also did not know that Nesvadba was Czechoslovakia's most eminent SF writer. (There are also film versions of some of his work.) And so I left Mr. Nesvadba to himself until a few days ago. As it turns out, there is more available in English than I have found in Esperanto, but there are a few stories in this Esperanto anthology for which I cannot find English equivalents. Here are some sources on Nesvadba in English:
The Josef Nesvadba
Page
Biography and BibliographyNesvadba, Josef / SFE
Interview with Joseph Nesvadba (1996)
-- Stories --
The Half-wit of Xeenemuende (1960)
Horribly Beautiful, Beautifully Horrible (1993)
The Einstein Brain (1960)
The Storeroom of Lost Desire (1989)
Dr. Moreau's Other Island (1962)
Antaŭ monato mi kompilis du samcelajn sed ne-identajn bibliografiojn:
I am often haunted by the horrible thoughtThat mankind's millennial struggle's been for naught
Sendube, la poemoj kiuj instigis la plej fortan impreson venas de la poemaro Izolo, kaj plej forte (krom la jam disktutitaj), Protesto kaj Vespero en la parko.For in proportion to the power of productionGrows the power of destruction
Mi estas tiel laca, kiel la mont' maljuna,. . . kaj aparte la lastan stancon kaj speciale la lastajn du versojn de Vespero en la parko:
Kiun jam tedas teni la herbon kaj la humon,
Necesas tie lukti, skermi,Beate ja, kaj jen memoroj el mia juna memo.
Aŭ ekstermiĝi aŭ ekstermi
Kun turmentata cerbo:
Necesas en tumulto puŝi,
La donacitan vivon fuŝi...
Beate estas — kuŝi, kuŝi
Sur herbo aŭ sub herbo.
The opening stanza of this poem is a tease. The reader might believe
the poem to be taking a particular direction, until realising the
description is metaphorical.
The poem was published in the collection
Streĉita kordo (Taut
String)
published in 1931. The translation
appeared in
Ten Esperanto
Poets in English Translation
(1991)
and later in
La Brita Esperantisto
(The British Esperantist)
in the November/December edition of 1998.
Kálmán Kalocsay
Sunsubiro,
1931
Jam iĝis kupro la tagmeza or’.
Ĉe l’ horizont’ la sun’ adiaŭluma,
Okul’ gigante granda, plorbruluma
Rerigardante pasas drone for.
Kaj kvazaŭ sang’ fluinta ĵus el kor’,
Jen arda ruĝo sur fenestro doma.
Moment’ ... kaj estingiĝas ruĝ’ fantoma,
Kaj jen la dom’, rabite pri l’ trezor’.
Malluma domo. Lumon lamp’ ne ŝutas.
Ĉu l’ mastro dormas, aŭ eterne mutas,
Plu lin ne vekos la maten’ radia?
Mallum’, mallum’, mallum’, tra l’ domo tuta.
Rigardas nokton la fenestro muta
Kun ros-malseka vitro apatia ...
Ĉu mi revidos vin, ho kara mia?
Translation: Katelina Halo
Sunset,
1931
The gold of noon takes on a copper stain.
Low in the sky the sun with farewell rays,
Like a gigantic eye, with backward gaze,
Reddened with tears, sinks drowning in the main.
As if the blood were ebbing from a vein,
The windows of the house all crimson blaze.
A moment – and the ghostly hue decays,
And the house stands, robbed of its golden gain.
A lightless house. No lamp sheds any light.
The master is asleep? or lying stark,
No longer to be roused when night shall wane?
Throughout the house is night, is night, is night.
The silent window looks upon the dark,
All wet with dew its apathetic pane.
O dearest, shall we ever meet again?
_______________________________
From the Clarence Bicknell site, with Esperanto poems by Clarence Bicknell, Karolo Pič, and Lajos Tárkony; with English translations and notes.
See also the translation of "Sunsubiro," "Sundown" by A. Z. Foreman, with recitation of the Esperanto original. I recite Foreman's translation along with the original in my podcast of 5/3/13: The Contributions of Esperanto to World Culture: Parts 1 & 2.
On the Clarence Bicknell site I just blogged about, I found this pdf file of some original Esperanto poems with English translations:
O dearest, shall we ever meet again?
These are poems of separation and displacement. The poems are:
Clarence Bicknell:
La elmigrintoj /
"The Emigrants": translated by William Auld
Kálmán Kalocsay: Sunsubiro, 1931 / "Sunset": translated by Katelina Halo
Karolo Pič: Rememoro post vi / "Remembrance of you": translated by Roy McDonald
. . . and the entry on Lajos Tárkony is reproduced in its entirety below.
_____________________________________
Critics have described Lajos Tárkony as master of the sonnet, of polished verse, and perhaps the most musical poet in Esperanto. “Evening on a Balcony” is regarded as one of his three most accomplished poems. The sonnet dates from Tárkony’s early period. It was published in Dekdu poetoj (Twelve Poets) in 1934 and was written in Abbazia, Italy. The poem was republished in the collection Soifo (Thirst) in 1964. The translation, with the original, appeared in La Brita Esperantisto (The British Esperantist) in the edition of May/June 1996.
Adiaŭ!La elmigrintoj / The Emigrants, de Clarence Bicknell, translation by William Auld
Versaĵo pri Amo
La maro
Yet another article in the mainstream press:
Esperanto: Simple, logical and doomed
by R.L.G. | BERLIN
The Economist, Sep 26th 2013
Not a bad article: the author mentions Esperanto's positives, and then goes on to explain why it is doomed to failure. There are some missing elements in this perspective. I am not so much interested in rebuttals you can always find in the comments section. Instead, I am interested in the tacit as well as explicit presuppositions of the argument.
Note that the author points out two factors in motivating language learning: (1) advantages coming from wide networking possibilities, (2) the pull of a culture to enjoy. Of course there are advantages to Esperantists networking among themselves, especially when it comes to travel. But the author really means networking in the larger society, involving commercial, intellectual, and other transactions.
And of course he is right, but he should have explicitly added the overriding factor that language use follows power, and not some abstract notion of efficacy; also that Esperanto's best chances were deep-sixed by institutions that didn't want to rock the power-boat of nationalism and existing power relations.
Before I discuss culture, I need to point out that there were always two goals of the Esperanto movement, which began as fused but in more recent decades have separated in the minds of a significant percentage of Esperantists. The first is to gain acceptance in the world at large and to secure Esperanto as the universally accepted international auxiliary language. The second is to cultivate an internally sustaining Esperanto-speaking community. The geopolitical scence has changed drastically more than once over the past century, and the more realistic of Esperantists have abandoned global ambitions. But they still cling to participation in the Esperantophone community, which unlike its original global ambition, is a success story. The goal of universal acceptance is named by those who rejected it "pracelismo" or "finvenkismo"--i.e. adherence to the primeval goal or final victory. This responds to the notion of networking in the larger sense.
Now we come to the notion of culture, which relates to the culture of the Esperantophone community. The most prominent of Esperantist literary figures have either insisted or denied that the Esperanto movement has its own culture. I am not the only one to insist that the notion of subculture is more accurate. Then one could ask, what are the motives for participating in any subculture? They are varied.
I have addressed the question of culture in two podcasts to date on The Contributions of Esperanto to World Culture, particularly in Part 1. I characterized "culture" as process, not artifact, and so I conceptualize the Esperanto movement as a culture-forming process, one which I'll add has quite a colorful past if an often prosaic present. I also emphasized the Eastern European experience, eventually focusing on the central contribution of Hungarian writers to the development of Esperanto's cultural capital. Under conditions of repression Esperanto was not a frivolous hobby or playground for crackpots; it provided an alternative means of expression.
PS: Esperanto proselytizers are indeed obnoxious. Hence I have chosen my own path, not to convert, but simply to inform about the history of Esperanto as a living language.
La poemoj: Ankaŭ Mi Prikantas Amerikon, Negraj Laboristoj, La Minejoj de Johannesburg, Mi Estas Negro. . . Kaj mia traduko:
Mi jam blogis plurfoje pri la filmoj de Sam Green pri utopioj kaj Esperanto. Jen du pluaj, kontraŭaj recenzoj:
Recenzo: The Universal Language
(Nova filmo estas nur (ne tiel) ĉarma kuriozaĵo)
de Jim Ryan, Usona Esperantisto, 2013:2 (mar-apr)
Dua recenzo de The Universal Language
de
Renato Corsetti, Usona Esperantisto, 2013:3 (maj-jun)
Sam Green estas amiko de Esperanto. Plue, kiam mi petis pli da dokumentado pri la filmĉerpaĵoj kaj fotografoj prezentitaj en liaj filmoj, li komplezis. Li donas pluajn informojn kaj fontojn en sia blogo pri la filmo. Do li ja volas helpi Esperanton. Tamen, la akra kritiko de Jim Ryan estas la pli ĝusta takso. La dokumenta filmo de Green estas disorda, nekohera, miskompreniga, kaj finfine nesufiĉe dokumenta, malgraŭ la raraj, nemalhaveblaj malnovaj filmetoj kaj
fotografoj el la plej drameca epoko de la Esperanto-movado antaŭ la Dua
Mondmilito.
Green malŝparas tempon kaj rimedojn pri portretoj de strange pozitaj
esperantistaj kongresanoj, ne nur en la filmo mem, sed en la
kromsuplementoj. Aparte en la aldona materialo, estus preferinde doni
plenajn dokumentajn materialojn–malnovajn filmojn, fotografojn, ktp. kun
fontindikoj kaj sugestoj por plua esplorado. Oni povus montri ankaŭ polurita(j)n deklamo(j)n de poemoj originalaj kaj/aŭ tradukaj.
Dokumentfilmo estu
ne nur hazarda kolekto da impresoj sed vere historie informita kaj
informiva, kun kohera historia perspektivo. La historia sento ĉi-kaze
estas domaĝe misa, dankon al la nekompetenta ligigo de la
Esperanto-movado kun diktatoreco, ekz. stalinismo, fare de Arika Okrent,
kiu estas lingvisto sed nek historiisto nek sociteoriisto.
La recenzo de Corsetti estas stultaĵo. Li laŭdas la filmon kiel realisman, montrante la
esperantistojn kiel ili estas, sen polurigo de la makuloj kaj
strangaĵoj. Kaj ja li mem estas esperantista kultisto kaj finvenkisto,
sed la filmo fakte ne donas realisman bildon. Se jes, ĝi montrus
diversajn, eĉ kontraŭajn perspektivojn pri la movado kaj la
esperantistaro, preter reva idealismo, strangeco, kaj nostalgio al
fiaskinta utopiaĵo.
Fakte mi tre ŝatas Sam Green kaj kunsentas lian emon rigardi retroen al la epoko de
la 20a jarcento kun komparo al la mondorda situacio nuna. Sed percepteblas ankaŭ diferenco inter generacioj lia (postmalvarmmilita) kaj mia (malvarmmilita), el kiuj oni spektas aŭ spertas la epokojn ekz. de la 1930-40aj jaroj, la 1960-70aj jaroj, aŭ la 1980aj kaj postaj jaroj.
John McWhorter is a linguist specializing in creole languages and a political reactionary focused on problems of race. In more recent years he has been addressing the public also on matters of language. In this video, he turns his attention to conlangs:
Are Elvish, Klingon, Dothraki and Na'vi real languages?
McWhorter affirms that these conlangs exhibit all the features of real languages including fully elaborated grammars, speech communities, and linguistic change over time.
Note also that the development of these languages is tied to, and most importantly originated in, science fictional world-building.
As I indicated in a previous post, McWhorter has confessed to knowing Esperanto. If these hobby languages can be justified as real languages, then Esperanto deserves linguistic legitimation all the more. I would like to see McWhorter do a video or podcast on this infinitely more important constructed language, Esperanto, which builds on the real world, has a speech community that functions in the real world (with unfortunate exceptions), serves a useful purpose, and can profit far more from validation from linguists.
I already blogged about the film Confidential Agent (1945, 118 min.) and posted the trailer along with it. (For more information on the film see the IMDb site.)
For the novel Graham Greene created the character Dr. Bellows, naive creator of the artificial international language Entrenationo. You can find the video clip featuring Entrenatio and a few others here:
Confidential Agent -- (Movie Clip) Mr. Contreras
Here is the video clip in which Entrenationo appears:
Dr. Bellows, the naive inventor of this language, has no idea that his institute serves as a dangerous meeting ground for international intrigue and a life-and-death struggle.
In the novel, Greene creates an effective portrayal of an artificial language movement completely ineffective and oblivious to the real dangers of the world. Greene probably saw a parallel between Bellows/Entrenationo and Zamenhof/Esperanto. And while Esperantists have often parodied their own foolishness, and in some cases have criticized Zamenhof's political limitations, Zamenhof was no Bellows, and some Esperantists were politically astute, including those who fought fascism in the Spanish Civil War, which though not named serves as the backdrop for Greene's novel.
Trevor Steele summarizes the importance and achievements of Esperanto literature in this lecture in English, given in Sydney, 2 June 2013:
Romanoj en Esperanto, prelego de Trevor Steele
SOME NOTES ON NOVELS IN ESPERANTO
Following a general orientation to the subject, Steele summarizes the content of historically key original novels of varying quality written in Esperanto, with English translations of snippets of each. The novels summarized are:
Ivan Ŝirjaev: Sen titolo (Without a Title 1903/1919, 1995)
Henri Vallienne: Ĉu li? (Was it Him?, 1908)
Heinrich August Luyken: Pro Iŝtar (For Ishtar, 1924)
Hendrik Jan Bulthuis: La vila mano (The Shaggy Hand, 1928)
Julio (Gyula) Baghy: Hura! (1930)
Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio (Voyage to Kazohinia, 1935, 1941, 1958)
Raymond Schwartz: Kiel akvo de l‘ rivero (Like Water in the River, 1962)
Vladimir Varankin: Metropoliteno (The Underground Railway, 1933)
John Islay Francis: La granda kaldrono (The Great Cauldron, 1978)
Anna Löwenstein: La ŝtona urbo (The City of Stone, 1999)
Steele mentions but skips over Jean Forge (Jan Fethke), István Nemere, Stellan Engholm, and Cezaro Rossetti.
In this treatment of Szathmári's Vojaĝo al Kazohinio, Steele quotes from William Auld's commentary (in English translation).
Steele's characterizations of these novels are useful. Among the authors listed Baghy is iffy as a novelist. Löwenstein is fairly new on the scence and I have not read her work. Some of the early Esperantist writers are rather mediocre, thematically, as you can see. Schwartz, though known mainly as a humorist, did write a serious novel, and from what I call it take be taken as serious fiction, though I did not see it as adding up to much philosophically. But Steele does include three of the most important fictional works written in Esperanto, those of Varankin, Szathmári, and Francis. He does not mention that the novels of Szathmári and Varankin are available in English translation.
The bad novels had to be mentioned for historical reasons. There, however, many good and a few excellent fiction writers not mentioned in this talk. Among the most profound is
Endre Tóth (1931-1981), whom I will discuss in my next post.
Famous Israeli author Amos Oz, who lived on a kibbutz for decades, has written a book of connected stories about kibbutzim, Between Friends. The publication release date for the English translation is September 24. One of the stories in the book is titled "Esperanto." Here are excerpts from two reviews.The collection concludes with a masterfully rendered story called “Esperanto,” which has an atmosphere so rich it can almost be considered a character itself. It focuses on Martin Vandenburg, an anarchist who teaches Esperanto, the easy-to-learn constructed language that was crafted to transcend nationality and promote peace.Between Friends by Amos Oz – review by Alberto Manguel, The Guardian, Wednesday 8 May 2013
The Esperanto teacher declares that "imprecise words poison relations between people everywhere, and that's why clear, accurate words can heal those relationships, but only if they are the right words spoken in a language that all people can understand". One of the students observes that Cain and Abel "probably spoke the same language too"; another says nothing but thinks that "the sorrow in the world was born long before words".On this web page are two videos and links to the story "Esperanto" in Italian and Hebrew:
Vandenberg believes humans are essentially generous and kind-hearted but corrupted by their environments. He wants states to be abolished and replaced with an international, pacifist brotherhood of Esperanto speakers.
“When all human beings speak the same language,” he tells his class, “there will be no more wars because their common language will prevent misunderstanding among individuals and peoples.”
This claim reveals an ideological rift. Students question his belief with instances of violence between people who spoke the same language: Cain and Abel, German Jews and Nazis.
One student sat quietly, thinking “the sorrow in the world was born long before words.”
If that young man is correct, then the feeling of sadness, miscommunication and pain existed long before anyone uttered those nouns, which are essentially metaphors for something intangible.
Thanks to Neil Blonstein for publicizing this article and attendant information:
“Interesting People I Have
Met: Lidia Zamenhof” by Carl Alpert
From this little piece alone one can see the idealism and naivete of Lidia. She thought she could solve social problems by propagating Esperanto and the Baha'i religion throughout the world. In a way, her thinking was a step backward from her father's, which itself did not sufficiently engage the world politically. Lidia's innocence extended to her sojourn in the USA, which was far more extensive than her father's, but it had a curious twist: Lidia innocently crossed racial boundaries in the USA in a way that others would not have. There are many black Bahai's in the USA—I've known many of them myself—and Lidia cultivated a number of them in the 1930s.
Mi jam menciis Esperantajn tradukojn trovitajn ĉe retejoj Babelmatrix (Babel Web Anthology - the Multilingual Literature Portal) kaj rilata Babelonhu (por hungara literaturo). Estas aliaj individuaj rilatoj retejoj por aliaj lingvoj/literaturoj. Estas kelkaj serĉkategorioj. Entute oni celas per kombinaĵoj de tradukoj enkonduki la serĉantojn al pluraj literaturoj de Eŭropo.
Troveblas ankaŭ multaj tradukoj en Esperanto el naciaj literaturoj. En Babelmatrix elektu: ANTHOLOGY (antologio) = full database (tuta datumbazo) & LITERATURE = all - All (ĉiu-ĉiun) & TRANSLATION (traduko) = eo - Esperanto.
Jen la aktualaj rezultoj:
Czech (ĉeĥa)
Posts
All Comments
