Karinthy en Literatura Foiro (2)

Mi jam afiŝis pri la enhavo de Literatura Foiro n-ro 286, aprilo 2017, kies precipa temo estas Frigyes Karinthy. Jen la kovrilo:

William Auld: “Striptease” ("Incitnudiĝo")

William Auld (1924-2006) was one of Esperanto's most important poets and literary advocates, the leading figure of his generation. I have always found his social-critical poems to be the most memorable. This poem appeared in his 1969 collection of poems Humoroj (Moods), in which he declared himself to be writing more personally (and less politically) than before, but even personal poems inevitably reflect on the state of society. This one is clearly a social commentary:

"Incitnudiĝo" de/by William Auld, with “Striptease,” English translation / angla traduko de/by Roy McDonald

Here Auld provides a harsh take on the patrons of strip clubs in his social environment. I never forgot it after reading it over 45 years ago.

The word "Incitnudiĝo" is a compound word coined by Auld, consisting of the morphemes incite + naked + becoming + noun, characterizing what "stripping" is and characteristic of the creative use of Esperanto's expressive capability via the free creation of compounds.

An English translation was published in Star in a Night Sky: An Anthology of Esperanto Literature, edited by Paul Gubbins (London: Francis Boutle Publishers, 2012), a huge compendium of English translations of Esperanto originals. Here it is.

Leendert Cornelis Deij: "Al la Juda Foririnto" / "To the Jew Who Walked Away"

This post commemorates the Holocaust Days of Remembrance in 2017. Holocaust Remembrance Day (Yom Hashoah) marks the anniversary of the Warsaw Ghetto Uprising.

Let us remember also that all of Zamenhof's children were murdered by the Nazis, and Esperanto was targeted as a Jewish conspiracy.

For decades this original Esperanto Holocaust-related poem has been my favorite on the theme of the Shoah. (I discovered some excellent Hungarian Holocaust poetry--some of which also has Esperanto translations--last year, but that is another story.) An English translation received a commendation in a British literary competition. I have reported on the poem, the poet, and the translation on this blog several times previously. I finally obtained the English translation, which I have added to the Esperanto original:

"Al la Juda Foririnto" / "To the Jew Who Walked Away"
by Leendert Cornelis Deij with English translation by Elizabeth Stanley

Note also William Auld's English translation:

Al la juda foririnto / To the Jewish Departed / Al judío que marchó
English translation by William Auld, literal Spanish translation by Fátima Maritela Marinera

Note that I have previously misspelled Deij's middle name, which should read ‘Cornelis’. ‘Leendert Cornelis Deij’ also appears under the names ‘Leen Deij’ and ‘Lodewijk Cornelis Deij’. When I figure out how to correct the subject heading, I will alter it to ‘Leendert Cornelis Deij’.

See also these web pages/sites:

• Star in a Night Sky (book’s web site)
• Star in a Night Sky: An Anthology of Esperanto Literature (publisher’s web site)
• Leendert Deij - Vikipedio
• Leendert Deij (OLE)
• La muelejo de Leen Deij (Deij's stillborn blog / blogo mortnaskita)

Aleksandr Logvin (1903 - 1980): 3 poemoj

Antaŭ jardekoj mi akiris kaj legis la poemaron Sur la vivovojo: poemoj de Aleksandr Logvin, kun antaŭparolo de Ferenc Szilágyi (La Laguna: J. Régulo, 1964; Stafeto: Beletraj kajeroj; 24) kaj relegis ĝin kelkfoje poste.

Post jaroj, mi ne povas raporti multon el la enhavo. Mi trovis la jenajn tri poemojn en la fantom-interreto (archive,org) kaj re-enretigis ilin kune:

“Plej sinceraj la versetoj pri la verdaj revuetoj” / “Kie Lermontov duelis...” / “Rekviemo” de Aleksandr Logvin

Ĉiuj tri estas omaĝoj: la unua, leĝera laŭdo de la diverslanda Esperanto-gazetaro, la dua pri la rusa poeto Miĥail Lermontov, la tria pri Kálmán Kalocsay ĵus post ties morto.

Jen du pluaj retligoj:

Aleksandr Logvin - Vikipedio

Aleksandr Porfirjeviĉ Logvin (OLE)

Moskva skolo de originala Esperanto-poezio

Moskva skolo de originala Esperanto-poezio de Nikolao Gudskov:

Mi iom konas ruslandajn kaj sovetuniajn esperantistajn verkistojn, sed mi ne sciis pri iu Moskva skolo. Gudskov resumas la historion de esperantistaj verkistoj en Moskvo kaj skizas la trajtojn de la t.n, skolo. Lia eseo konsistas el sep sekcioj:

1. Premisoj
2. Impeto de la 60-aj
3. Maturiĝo
4. Moskva literatura Esperanto-klubo
5. "Cerbe kaj Kore" [revuo]
6. Ĝeneralaj trajtoj de la skolo
7. Listo de poetoj, apartenantaj al Moskva skolo

Jen la fina sekcio:

   1) "Protoperiodo" – poetoj, vivintaj kaj verkintoj ĉefe antaŭ la 1960-aj jaroj. Georgo Deŝkin, Nikolaj Hohlov, Aleksandr Logvin, Nikolaj Nekrasov
        2) Pliaĝa generacio – poetoj, kies ĉefa kreado aŭ poezia maturiĝo okazis en la frua periodo de Moskva skolo, inter fino de de la 1950-aj kaj mezo de la 1980-aj jaroj. Miĥail Bronŝtejn, Konstantin Gusev, Isaak Ĥoves, Ludmila Novikova, Ivan Lubjanovskij, Vladimir Samodaj, Bonifatio Tornado (Boris Tokarev)
        3) Nova generacio – poetoj, disfloro de kies talentoj okazis en kadroj kaj sub influo de MLEK. Griŝo Arosjev, Oĉjo (Oleg) Dadaev, Miĥail Giŝpling, Klara Ilutoviĉ, Valentin Melnikov, Ivan Naumov, Miĥail Povorin, Solomon Vysokovskij
        4) Moskvaj esperantistoj, konstante ne okupiĝantaj pri poezia kreado aŭ tradukado, sed sporade verkantaj poemojn, plejparte prezentante ilin al MLEK-anoj (ankaŭ komencantaj poetoj, kies talento ankoraŭ en sufiĉe evoluis). Viktoro Aroloviĉ, Andreo Jakovlev, Aleksej Besĉastnov, Vladimir Edelŝtejn, Irina Gonĉarova, Nikolao Gudskov, Vadim Ĥmelinskij, Lubovj Motyljova, Arkadij Rjabov, Natalja Soljakova (Barabaŝka), Aron Zisman.

Pli ĝenerale, la retejo temas pri: Moskva Esperanto-klubo"Lev Tolstoj". Literatura paĝo estas subsekcio. Ĉio troveblas en la retejo Moskva Esperanto-Centro.

Cerbe kaj Kore malaperis el la aktiva retpaĝaro, sed jen la numeroj 1998-2000:

Cerbe kaj Kore kaj Cerbe kaj Kore (Don Harlow).

Rigardu ankaŭ:

Cerbe kaj Kore - Vikipedio

Jules Verne & Esperanto (5): Jules Verne Forum

Here are updated links pertaining to Esperanto & constructed languages on the Jules Verne Forum on the site Zvi Har’El’s Jules Verne Collection:

Language of the Nautilus and her crew (16 Jan 2012)

Jules Verne News (5 Jun 2010)

80 jours: Golgonde vs Golconde (5 Dec 2009)

L'étonnante aventure de la mission Barsac (26 Nov 2008)

Esperanto translations of JV (18 Feb 2007)

Verne, Esperanto and Venezuela (16 Aug 2006)

Verne, Esperanto and Venezuela (7 Aug 2006)

Verne, Esperanto and Venezuela (7 Aug 2006)

Verne, Esperanto and Venezuela (7 Aug 2006)

nautron respoc lorni virch (28 Feb 2006)

nautron respoc lorni virch (27 Feb 2006)

Jules Verne Kantoturdo (7 Jul 2005)

Jules Verne and Esperanto (15 Jan 2003)

What about "Nautron respoc lorni virch"? (10 Dec 1997)

Note also this article on another site:

Jules Verne et l'espéranto (Article paru dans LE COURRIER DE L'OUEST 28-07-1993)

Jules Verne kaj Esperanto

. . . and these:

Esperanto and Science Fiction: Jules Verne by David Poulson

Jules Verne's Voyage of Discovery by David Poulson

Boxer, Beetle (5)

The Boxer Beetle web site has disappeared, so here is the best I can give you, from the ghost web: Boxer, Beetle. I reproduce the images below:

Zamenhof: 100 years after his death / 100 jaroj postmorte

April 14 (yesterday) was the 100th anniversary of the death of Ludwig Zamenhof. I will be writing more about him in the days ahead. There is a new web site devoted to him, his life, ideas, work, and this occasion, in 31 languages to date. Here is the English version:

Zamenhof: Creator of the international language Esperanto
The One Hundredth Anniversary of the Death of L.L. Zamenhof Commemorated under the auspices of UNESCO.

And here is the Esperanto version:

La 14a de aprilo (hieraŭ) estis la 100a datreveno de la morto de Ludoviko Zamenhof. Mi komentos pli pri li kaj liaj ideo proksimtempe. Jen nova retejo dediĉe al Zamenhof, liaj vivoj, ideoj kaj laboroj, kaj al ĉi tiu okazo, ĝis nun en 31 lingvoj. Jen la Esperanta versio:

Zamenhof: La iniciatinto de Esperanto 
Centa Mortodatreveno de L. L. Zamenhof Solenata sub la aŭspicio de Unesko

Also, here is the most up-to-date biography of Zamenhof in English, now freely downloadable:

Zamenhof: The Life, Works, and Ideas of the Author of Esperanto by Aleksandr Korzhenkov, abridged by the author (from Homarano: La vivo, verkoj kaj ideoj de d-ro L.L. Zamenhof; Kaliningrad-Kaunas: Sezonoj, 2009); English translation and notes by Ian M. Richmond. Esperantic Studies Foundation, 2009.

Baldur Ragnarsson: La celo sen difino

              La celo sen difino

           de Baldur Ragnarsson

La demando estas ne kiel vojon fari,
vojo estas longa, aŭ ĝi estas mallonga,
sed evidente ĝi kondukas ĉiam ien
kio indas nur moderan laŭdon.
Nek estas la demando kiel starigi domon,
kvankam oni ja devas agnoski ĝian utilon
kun la dikaj muroj kaj la tegmento
(modela signo pri la konservemo)
sed ankaŭ ĝi proponas nenian solvon.

Kio validas por nia kazo prefere
estas du fortaj piedoj
koro kuraĝa
kaj drasta senfina strebo al la horizontoj
super ŝtonoj kaj lafrokoj
terbuloj kaj ĉiuspecaj malebenaĵoj
trans lagoj kaj riveroj
marĉoj kaj ĉiuspecaj malsekaĵoj
inter montoj kaj urboj
homoj kaj ĉiuspecaj elstaraĵoj
por ĉiam daŭrigi sen iu celo difinita
ĉar ĝuste tiu estas la plej bela
plej liberiga, sen iu ajn ĉirkaŭstringo.

Kaj en la vespero, kiam benas ripoz’
muskolojn lacigitajn post la taga paŝado,
estas ĝue tiam mediti
pri la lumo kiu tiel evidentas
ke ĝi estas konstatebla de absolute ĉiuj
kiam ajn kaj ĉiuloke, se nur
la emo troviĝas iomete klini
oblikve la kapon, negrave kiuflanken,
por aliformigi la mondon je tridek gradoj,
ni diru, ĉar tio sufiĉas, kaj subite jen
brilas per vasta konstanta lumoŝvelo
la celo sen difino
sed tamen tiu kiu la sola faros
liberaj nin –– iuj jam pruvis tion.

FONTO: Ragnarsson, Baldur. “La celo sen difino,” en Esploroj (La Laguna: J. Régulo, 1973), p. 22-24. (Stafeto: Beletraj Kajeroj; 44)

Jen pluaj recenzoj pri Ragnarsson:

"Laŭ dezerto retorika: Baldur Ragnarsson kaj la etiko de silento" de Mauro Nervi. Libera Folio, 2007-10-28

Recenzo: ESPLOROJ, de F. de Diego, Boletín n203 (maj 1974) [Hispana Esperanto-Federacio], p. 21-22

Asocio de Junaj Informadikistoj (AJI)

Jen nova faka asocio:

Asocio de Junaj Informadikistoj (AJI)

Venu kunkrei la “Asocio de Junaj Informadikistoj”, aliĝu la kaj faru parton de la unua membraro plenumante la formularon. Ni decidos kiun kontribuon ni povas fari por la E-movado, kreos laborplanon, elektos la unuan estraron, skribos regularojn, ktp.

Troveblas bazaj informoj kaj aliĝilo.

• Kial oni bezonas asocion?
• Kial junularorganizo?
• Mi ne estas junulo, ĉu mi povus partopreni?
• Mi ne estas informadikisto, ĉu mi povus membriĝi?

Plena Misilustrita Vortaro Desperanto

Fikaj vortaroj ige utilas al la Esperanto-blovado. Do jen plua:

Plena Misilustrita Vortaro Desperanto
de Karulo (Karles Berga)
4 januaro 2017

Do la kontuziasma nespirantisto povas informiĝi pri la Desperanta Ĉevito, Frika Venko, Pornoza Gvidlibro, kaj aliaj esencaj blovadaj aferoj. Hura!

Pri Frigyes Karinthy & Faremido post 100 jaroj

Jen referenco al mia publikigita eseo pri Frigyes Karinthy, kiun mi verkis en 2016 okaze de la centjariĝo de lia grava utopia romaneto Vojaĝo al Faremido:

Dumain, Ralph. “La vivo, verkaro kaj muzikaj robotoj de Frigyes Karinthy,” Beletra Almanako, n-ro 27, oktobro 2016, p. 97-112.

Interalie, mi analizas la verkon Vojaĝo al Faremido, kiun, suprize, oni evidente ne antaŭe pritraktis en Esperanto. Mi ankaŭ komparas tiun verkon kun Vojaĝo al Kazohinio de Sándor Szathmári, kiu nomis Karinthy sia "spirita patro."

Jen miareteje la “Konkludo” (p. 107), plejparte pri la hungara-kanadana verkisto Robert Zend (1929-1985), kiun inspiris Karinthy:

De Madách al Karinthy al Szathmári & Zend.

Mi ankaŭ mallonge resumas, kiel mi interesiĝis pri Karinthy. Fine de mia omaĝo, mi aldonas omaĝon de Mihály Babits pri Karinthy.

Karinthy en Literatura Foiro

Aperas en Literatura Foiro numero 286, aprilo 2017, temo de Frigyes Karinthy, kun ties bildo sur la kovrilo.

Laŭ anonco de Esperanta Civito:

"Literatura Foiro" daŭrigas la esplorojn pri la aŭtoroj en kies verkoj aŭ eĉ vivo rolis esperant(ist)o. Ĉi-jare, post Bulgakov, jen la vico de Frigyes Karinthy, eminenta esperantano, kiu interalie inspiris nian Sándor Szathmári. Giorgio Silfer dediĉas al ĝi eseon, apud traduko de grava specimeno. Laŭ liaj esploroj, la graveco de Karinthy, kiel esperantano kaj kiel gvidanto de la hungara PEN, endas je rekonsidero, dum alia hungaro indas je pli granda atento en ambaŭ direktoj: Dezsö Kosztolányi.

Laŭ Carlo Minnaja, la koncerna enhavo estas jena:

(1) 3-paĝa artikolo de Silfer, kun interne longa fragmento de Szathmari rilate al la novelo de Karinthy "La cirko," kun bildoj; ankaŭ ĉerpaĵo el la antaŭparolo de Karinthy por ties novelaro Norda vento;

(2) 5-paĝa (inkluzive fotojn) traduko de Silfer kaj Perla Martinelli el la gazeto Pesti Naplò (11.8.1929), en kiu Karinthy parolas pri la tiujara UK en Budapeŝto. Ĉi-lasta estas nova traduko de:

“En la mondon venis nova sento,” el la hungara tradukis Lajos Tárkony, Hungara Vivo, 1968, n-ro 2, p. 14-15.

Jen "La cirko" de Karinthy, tradukita de Sándor Szathmári.