2016-07-31

National Museum of Language Interview with R. Dumain

Now on the blog of the National Museum of Language:

Intellect as Equipment: Interview with Ralph Dumain,
July 28, 2016
(Interview has been edited and condensed.)

See my blog entry Presentation on Esperanto at the National Museum of Language for a description and video of the presentations James Ryan and I gave on Esperanto at the National Museum of Language in College Park, Maryland, on 10 May 2014, titled Esperanto: One of the World's Best Underutilized Ideas and Its Contributions to World Culture.

The unedited text of my interview along with my 2014 presentation can be found on my web site:

National Museum of Language: Interview & presentation on Esperanto by R. Dumain

Marjorie Boulton: "Okuloj" (5): "Vespera Vizitanto"

Mi enretigis la jenan rakonton el la novelaro Okuloj (La Laguna: J. Regulo / Stafeto, 1967):

Vespera Vizitanto” de Marjorie Boulton (p. 81-101)

Mi jam blogumis pri ĝi:

Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (1)

Kompleta recenzo fare de Szathmári troveblas miareteje:

Nigraj Okuloj” [recenzo de Marjorie Boulton, Okuloj], Hungara Vivo, 1968, n-ro 2, p. 21.

Laŭ la supraj ligoj vi konstatos, kial mi havebligis ĉi tiun novelon.

2016-07-29

Mihály Szegedy-Maszák, Hungarian literary scholar, has died / hungara literaturfakulo mortis

Eminenta hungara literaturologo Prof-o Mihály Szegedy-Maszák (23 junio 1943 - 24 julio 2016) ĵus mortis. En septembro 2012 mi korespondis kun li pri Imre Madách (pri kiu li multe verkis), György Lukács, kaj Sándor Szathmári. Interalie, li respondis, pri manko de traduko el la hungara de la eseo Madách tragédiája de 1955 de Lukács, ke li provus aranĝi tradukon. Evidente tio ne plenumiĝis. Lastatempe mi skribis al li enketon pri Frigyes Karinthy rilate al Lukács. Li ne respondis; nun mi scias la kialon.

Mi resumis lian vidpunkton pri Madách en mia eseo "La tragedio de l' homo en tri medioj" en Beletra Almanako n-ro 23, junio 2015, p. 95-102. Jen mia koncerna afiŝo:

La tragedio de l' homo & mi

Sube, mi iom pli detaligas lian fakan laboron en la angla.



I have learned that the eminent Hungarian literary scholar Mihály Szegedy-Maszák  (23 June 1943 - 24 July 2016) has just died. (Note his academic appointment at the Dept. of Central Eurasian Studies, Indiana University.) I have found one obituary in English:

Top Hungarian Literary Scholar Mihály Szegedy-Maszák Dies
Hungary Today, 2016-07-26

Here are two notices in Hungarian:

Meghalt Szegedy-Maszák Mihály (2016.07.25)

Elhunyt Szegedy-Maszák Mihály irodalomtörténész (2016.07.25)

I corresponded with him in 2012 about Imre Madách, György Lukács, and Sándor Szathmári. He recommended Thomas Mark's translation of The Tragedy of Man, commented negatively on Lukács' role in the Stalinist system and his relation to Hungarian literature, and offered to find someone to translate Lukács' untranslated 1955 essay Madách tragédiája. (No translation ever materialized.) Recently I wrote him inquiring about any known connection or comparison between Frigyes Karinthy and György Lukács. Now I know why he did not respond. 

Szegedy-Maszák supplied an essay on Madách's classic supplementing the recommended translation:

Madách, Imre. The Tragedy of Man; translated from the Hungarian by Thomas R. Mark; illustrations by György Buday; with an afterword by Mihály Szegedy-Maszák. 2nd ed. Budapest: Black Eagle Press / Fekete Sas Kiadó, 1999. [1st ed.: 1989.] “The Tragedy of Man: A Reading” by Mihály Szegedy-Maszák, pp. 197-210.

See also his essay ...

“Life-Conception and Structure in ‘The Tragedy of Man’,” Acta Litteraria Academiae Scientiarum Hungaricae, vol. 15, 1973, pp. 327-335.

... and his contribution on Madách's Tragedy in ...

Nagy, Moses M., ed. A Journey into History: Essays on Hungarian Literature. New York: Peter Lang, 1990. (American University Studies. Series XIX, General Literature, 0743-6645; Vol. 25)

See also his essay:

Romantic Drama in Hungary,” in Romantic Drama, edited by Gerald Gillespie (Amsterdam; Philadelphia: John Benjamins, 1994), pp. 297-315.

He also wrote about the effect of Stalinist repression on Hungarian writers:

Szegedy-Maszák, Mihály. “Hungarian Writers in the 1956 Revolution,” Hungarian Studies, Vol. 20, no. 1, 2006, pp. 75-82. [1.83 MB - PDF]

Here is my abstract of another article:

Szegedy-Maszák, Mihály. "The Introduction of Communist Censorship in Hungary: 1945–49," in History of the Literary Cultures of East-Central Europe: Junctures and Disjunctures in the 19th and 20th Centuries. Volume III: The making and remaking of literary institutions (Amsterdam; Philadelphia: J. Benjamins, 2007), pp. 114-125.
There are three essays about Hungary in the third volume.  There is one about Hungarian literary historiography, one about the historical role of Nyugat, and this:

"The Introduction of Communist Censorship in Hungary: 1945–49" by Mihály Szegedy-Maszák (pp. 114-125).

The author is a well-known scholar of Hungarian literature. Here we find a harsh condemnation of Lukács, covering the period from his return to Hungary in 1949 to his condemnation by the very Stalinists on whose behalf he acted.  He is reported to have been out of touch with the state of Hungary during and immediately after the war. Lukács was deep into Communist machinations during the period of the coalitions government. One such maneuver was an alliance with the peasant-backed Populist Party, which also served to inject anti-Semitism into the post-Nazi political arena. We also find Lukács setting cultural policy, instituting a Communist literary hegemony involving the defamation of various Hungarian authors past and present as reactionary. Here we also find Lukács' hostility to pessimism, an occasion for his condemnation of the putative rottenness of the past. Numerous writers were silenced.One sees no indication here of any concession to a dark view of the world as a result of the Holocaust, something else which seems not to have affected Lukács very much.  Lukács is known for his lifelong aversion to Hungarian backwardness. The author also claims that Lukács exaggerated this, distorting Hungarian history. The author singles out the uncompromising Sándor Márai as the tragic hero and victim of persecution.

2016-07-27

Marjorie Boulton: Paŝoj al "Fenikso" & preteren

La novelo "Fenikso" de Marjorie Boulton aperis en Belarto, n-ro 1, aprilo 1958, la novelaro Okuloj, kaj la progresiga lernolibro Paŝoj al plena posedo de William Auld.

Mi ĵus trovis retejon kie situas “Fenikso“ kaj Paŝoj. (Alklaku la retligojn supre.) Kun la novelo aperas vortaro kaj ekzercoj, el kiuj kelkaj koncernas la enhavon de la rakonto.

Sándor Szathmári verkis recenzon de Okuloj: “Nigraj Okuloj”. Pri la koncerna rakonto:

Nemalpli amare instruplena estas Fenikso. Sur malproksima planedo vivas la rjuiaoj, en konkordo, bonstato, feliĉo. Iam ili eltrovas la malamon kaj pro tio ili eksplodigas sian planedon. Kelkaj disflugantaj aerolitoj, partetoj de la planedo, flugas al la Tero kaj ĉi tien ili kunportas la ĝermojn de la vivo. Tiel komenciĝis la vivo sur la Tero . . .

Terura aŭguraĵo pri nia estonto. Akceptu mian kolegan, koregan kaj kuncivitanan manpremon en Pesimlando! En la lando de la bonintenca animkonstruemo!
Atentu ankaŭ mian afiŝon Sándor Szathmári pri Marjorie Boulton.

En mia afiŝo Marjorie Boulton: "Okuloj" revizitata (1) mi diras:
Mi ĉi-momente konsentas kun Szathmári, ke "Vespera vizitanto" estas la kerno de la libro. Ĉu la nedifinita neologismo kazomedieca[n] (p. 88) devenas de la koncepto kazoo el Kazohinio? (Alia mistera neologismo estas ŝaŝakeca"[n].) Alia kerna, similtema novelo estas "Fenikso," en kiu ankaŭ rolas alimonda 'vizitanto' kaj temas pri detruita alia (kompare al la alinovela detruota nia) mondo (kie vivis la rjuiaoj). La tria esenca filozofia novelo kompreneble estas la reverko de la Eden-mito, Tiel, kiel ĝi ne okazis.
Memoru ankaŭ, ke Paŝoj al plena posedo estas bonega lernolibro kaj legolibro por progresantaj studentoj.

2016-07-26

Hungarian utopias: the latest news

Yesterday I received the latest issue of the journal Utopian Studies, which is a “special issue on the commemoration of the five hundredth anniversary of Thomas More's Utopia." And what did I find but this article?

Czigányik, Zsolt. “The Hungarian Translations of Thomas More's Utopia," Utopian Studies, vol. 27, no. 2, 2016, pp. 323-332.

The article mentions Madách, Jókai, Karinthy, and Szathmári. Also mentioned are Comenius (Jan Amos Komensky), Bessenyei, Babits, and Déry. Does it get any better than this?
Note also in the bibliography:

Hartvig, Gabriella. "Hungarian Gullivariads," in The Critical and Creative Reception of Eighteenth-Century British and Anglo-Irish Authors in Hungary (Pécs: University of Pécs, 2013), pp. 31-45.

This book is not in the collection of the Library of Congress.  I have, however, consulted this article:

Hartvig, Gabriella. “The Dean in Hungary,” in The Reception of Jonathan Swift in Europe, edited by Hermann J. Real (London; New York: Continuum, 2005), pp. 224-237.
Karinthy and Szathmári are discussed here.
I have no way of knowing whether the former article merely replicates the latter.

The following article is available online:

Czigányik, Zsolt. “From the Bright Future of the Nation to the Dark Future of Mankind: Jókai and Karinthy in Hungarian Utopian Tradition,” Hungarian Cultural Studies, vol. 8, 2015, pp. 12-23.
Discusses György Bessenyei, Karinthy, and briefly, Szathmári. The bulk of the essay is devoted to Jókai’s A jövõ század regénye (The Novel of the Century to Come).
I am encouraged now to pursue my objective on writing an article on Karinthy for Utopian Studies.

Karel Čapek & Esperanto (9): Pri kvin panoj & La Absoluto

Mi enretigis tradukon el Belarto #1:

Pri kvin panoj,” el la ĉeĥa trad. Jaroslav Huda, Belarto [Suplemento al la Revuo Esperanto], n-ro 1, aprilo 1958, p. 43-45. Kun ilustraĵo de Jan Schaap (p. 44).

Jam troveblas interrete alia traduko:

Pri kvin panoj” de Karel Čapek, trad. Josef Vondroušek

Vondroušek multe tradukis el Čapek.

Ĉi tiu rakonto instigas komparon al la romano Fabrikejo de Absoluto (1922), kiun mi tralegis lastatempe en angla traduko. Priskribo troveblas en mia afiŝo Karel Čapek & Esperanto (7). La originala angla traduko The Absolute at Large (1927) troveblas Interrete. Ekzistas pli nova traduko de David Wyllie: The Absolute at Large (2012). Jen mia ĉerpaĵaro el la romano:

Karel Čapek: The Absolute at Large: key philosophical excerpts

Por aliaj anglaj kaj Esperantaj tekstoj, jen:

Karel Čapek: Selected Bibliography & Web Links

Nu, kia la simileco inter la koncernaj rakonto kaj romano?

En ambaŭ la efektivigo de senbrida abundo minacas la tutan ekonomian kaj produktan sistemon kaj instigas kaoson al la kutima kondutmaniero de la homaro. Fine de la 14-a ĉapitro de la romano legeblas: “sed homoj bezonas ĉion, ĉion krom senliman abundon.” Kaj finfine la miraklo de panproduktado minacas la komercadon de la bakistoj, do oni celas la krucumadon de Jesuo. Do en ambaŭ utopiaj skemoj, la homo ne povas elteni utopion.

Notu ankaŭ kiel Frigyes Karinthy uzas la krucumon de Jesuo en sia rakonto Barabbas.