Julio Baghy: Sonĝe sub Pomarbo (3)

Julio Baghy, Sonĝe sub Pomarbo: Triakta Lirika Komedio en Ses Fantaziaj Bildoj. La Laguna: J. Régulo [Stafeto], 1958. 221 p.

En la Unua Bildo de la Dua Akto, Adamo kaj Eva, kaptita en la Esto, nur povas spekti. Ili spektas maljunajn Avon kaj Avinon kvelerantajn. Envenas la iam bela nun groteska Kazimiro. Kazimiro estas ĉarma blufulo kaj sukcesas gajni la subtenon de la geavoj por sia edziĝpropono.

La sceno de la Dua Bildo estas la fora futuro, kun avangarda (sciencfikcia) teknologio kaj mondo da senemociaj teknokratoj kies vivodaŭro eestas centoj da jaroj. Adamo kaj Evo ne aprobas. Adamo diras (p. 156):

En teknokrato Homo mem pereas.
Inventis li maŝinon por diiĝi,
orgojle blufi kaj feliĉi
kaj jen maŝino lin mem maŝinigis,
murdinte sentojn lin al koto ligis.

Nu, komparu ĉi tiun perspektivon al tio de Sándor Szathmári. Oni legu Szathmári-on mem por komparo:

“Julio Baghy” de Sándor Szathmári

Per aparatoj la teknokratoj kapablas aliigi la orbiton de la tero, aŭskulti la “muzikon“ de la kosmo; per teroskopo rigardi la tutan Teron, per astroskopo spekti forajn planedojn kaj vidi ties vivaĵojn, kaj eĉ krei subhomajn estaĵojn–homonkulojn–por esplorado. Per tempotelegrafo oni povas spekti la pasintecon de homaro. Unue, oni spektas manifestacio de laboristoj en la 19a jarcento. La laboristoj estas masakrataj. La teknokratoj ne komprenemas la perforton, ĉar ili solvis la problemon alimaniere, per dissolvon kaj malaperigon de la korpoj per ia ilo (167). Adamo kaj Eva tenas alian perspektivon. Eva admiras la celon de la laboristoj. Jen Adamo (166):

Mesioj venis kaj mesioj iris,
mesaĝis pri Promeso kaj – martiris.
La postlasita vero pri Fiktivo
dekmilojn martirigis en la vivo,
centmilojn pelis al batal’ socia,
milmilojn ĉenis al revad’ pasia
ĝis fine realiĝis la Promeso
por nutri – parazitojn de l’Progreso
kaj . . . jen dekmiloj iluzion perdis,
centmiloj vanon por la lukto spertis,
milmiloj pentis pri la rev’ pasia,
espero velkis sub kalkan’ socia,
la Vivo saman melodion gurdis,
sub novaj signoj oni morits, murdis
kaj dum popolo ĝemis kaj sopiris,
Mesioj venis, iris kaj martiris.

Ĉu eble Baghy pripensis ankaŭ aktualan Hungarion?

Nu, la teknokrata solvo senigis la Teron de bezonataj laboristoj, do klopodi venkadon de foraj astroj necesis.

Por amuzo la teknokratoj montras antikvan filmon de dramo Romeo kaj Julia de Shakespeare (laŭ traduko de Reto Rossetti). Skandale al Adamo kaj Eva, la teknokratoj mokas la dramon, ne komprenas. Adamo kaj Eva identigas sin kun la geamantoj, defendas Shakespeare-on, sed ne povas interveni.