KONISI Gaku: Vage tra la Dimensioj

Konisi Gaku - Vikipedio / Gaku Konishi - Wikipedia, the free encyclopedia

Konisi, Gaku. Vage tra la dimensioj: sciencaj fikcietoj. Osaka: Japana Esperanta Librokooperativo, 1976. 77 p.

Enhavo:
La tradukmaŝino  [p. 3]
La subtera elizeo  [8]
Sonĝoramo  [19]
La kosmo-elmigrado  [30]
La kosmoŝipo “edeno n-ro 5“  [39]
La epoko de amaskonsumado  [50]
La skandalo Prociono  [62]
Glosoj  [76]
Postparolo  [77]

Mi legis ĉi tiun novelaron dum la 1970aj jaroj. Pro aktuala intereso pri sciencfikcio en Esperanto mi ĵus relegis ĉi tiujn sciencfikciajn rakontojn.  Plejparte Konisi kombinas sciencfikcion kaj satiron, kun surprizajn kulminojn. Ĉi tiel rimarkindas "La subtera elizeo", "Sonĝoramo", "La epoko de amaskonsumado".

"La subtera elizeo": Oni celas forigi "kadukuloj"n (maljunulojn) al apartaj gruploĝejoj, sed mankas spaco surtera, do oni konstruas subterajn loĝejojn. Atendas surprizo pri la eventuala sorto de la kadukuloj, kaj ankaŭ surprizo pri la sorto de la surtera mondo.

"Sonĝoramo": Mezaĝulo, longtempa dungato en elektroteknika kompanio, ne kontentas pri sia pozicio en la kompanio kaj siaj rilatoj kun junaj kolegoj. Konkurado inter firmaoj instigas inventadon. Do la Speciala Esplora Laboratorio de la firmao okupas sin pri "Plano Sonĝo", al kiu la malkontentulo, kiu rakontas la rakonton, estas enregistrata. En la nova posteno li restas malfeliĉa, ĝis la direktoro elektas lin provi la eksperimentan sonĝo-aparaton. Post la eksperimenta provo, lia situacio ege pliboniĝas dum tuta jaro . . . ŝajne.

"La epoko de amaskonsumado": Dio en la Ĉiela Regno enuiĝas, respegulanta la apation de homoj surteraj pri Dio. Anĝelino Aŭrora proponas viziton al Tero. Dio trovas teranojn tute sorbataj en konsumerismo, kun konstanta ŝanĝado kaj novigo de varoj. Dio lernas multon el ĉi tiu sperto kaj decidas modernigi la Ĉielan Regnon.  Aŭrora aperigas sin en la teraj amaskomunikiloj, kaj anoncas en la nomo de Dio:

Ekde la nuna momento vi estos liberigitaj de la kateno, ke vi portados unu korpon ĝis la morto. Dio kaj Kompanio, speciale fondita tiucele, proponos al vi diversajn normajn modelojn de novepoka homfiguro, el inter vi elektos por vi la plej ŝatindan. [. . . .]

La dia entrepreno sukcesas; la homoj adaptiĝas al la nova etapo de konsumerismo. Sed Dio lacas pro la neceso rapide krei novajn korpfigurojn.  Aŭrora elpensas genian novan ideon, kiu solvas la problemon. Finfine . . . legu mem.

Evidente, mi ne estas sola en mia gusto. En Trezoro: la Esperanta novelarto 1887-1986, Vol. 2, redaktita de Reto Rossetti & Henri Vatré (Budapest: Hungara Esperanto-Asocio, 1989; p. 575 - 593) troveblas "La subtera elizeo" kaj "La epoko de amaskonsumado".

Jean-Pierre Brisset & logophilia

Brisset no doubt returned to Port Royal and to the General Grammar before Saussure. In fact, the title of his principal linguistic work acknowledges the debt: The Logical Grammar. It is as if Brisset had successfully blended Grammar and Logic in order to finally create that portmanteau science which others before him had dreamed of, beginning with Leibniz and his project of a universal characteristic. Yet, in the first phase of his research, he restricts himself to monoglossia, and at no point becomes involved in inventing his own Esperanto. Like all the other logophiles, Brisset will only be able to find universality in what already exists. In spite of his ‘logical’ requirement, his work remains essentially founded upon an insurmountable empiricism, and attached to a research which remains flush with a chaos of the language that he is only concerned with ordering.

SOURCE: Pierssens, Michel. The Power of Babel: A Study of Logophilia, translated by Carl R. Lovitt (London; Boston; Henley: Routledge & Kegan Paul, 1980), p. 65.

Louis Wolfson & logophilia (no Esperanto)

[. . .] Wolfson, like Brisset and Roussel, has no thought of producing a new language, for which he would set codes, and which would compensate for the insufficiencies of each language which has not provided signified and signifying series totally isomorphous to those of English. By studying an increasing number of languages, Wolfson, like the poet according to Mallarmé, strives to ‘remunerate the deficiencies of languages’. This is an interminable undertaking that a personal Esperanto could have greatly simplified, had the rationality of an economic calculation been able to find a place in that which recognizes only the law of desire, whose despotism cannot be repelled. Like Mallarmé, Saussure, and Roussel, Wolfson comes face to face with something like a transcendence, an enigmatic being which effects the collusion of a desire and a form. This elusive phantom, some aspect of which escapes from every grasp, whether it be that of science, literature, or whatever, is the sign. The absolute horizon of pleasure and suffering, of being and knowledge. Wolfson cannot tolerate the idea of splitting the sign, and isolating the signifier from the signified. The technique of universal translatability which he institutes from one language to all the others seeks only to preserve the integrity of the meaning, on condition that it be free to migrate, to circulate among all languages without coming up against the frontiers of a system which would arrest its flux, on condition that it be able to reterritorialize or expatriate itself at will. This promotes an incessant motility agitating from within the paradoxical content of a membrane, which makes languages a coalescence of sounds and meanings struggling against chance. The French in which Wolfson finally tells his story constitutes a makeshift solution, the stasis of a respite in the depths of a temporary refuge to which he episodically manages to withdraw. In no sense is it a metalanguage with which the manipulator would put an end to the manipulations which affect him. There is no more a place in Wolfson’s adventure for a metalanguage, than there is for any Esperanto—thereby verifying Lacan’s formula. Language remains for him an empirical continuum; the territory cannot be divided so as to permit the emergence of a mastery, nor is there any possibility of a reprieve in which the subject would no longer be in question, in which the interrogation which continually calls him into question would lose its impact. In other words, for Wolfson, there is no science.

SOURCE: Pierssens, Michel. The Power of Babel: A Study of Logophilia, translated by Carl R. Lovitt (London; Boston; Henley: Routledge & Kegan Paul, 1980), p. 60.