Ludoj por esperantistoj (2)

Antaŭe mi menciis Kartoj Kontraŭ Esperantujo, esperantigon de Cards Against Humanity [Kartoj Kontraŭ Homaro]. Jen la kartaro por Kartoj Kontraŭ Homaro.

Jen Drako sen Dentoj. Temas pri rolludoj. Kaj jen Rolluda Vortaro.

Christian Declerck eltrovas Ulrich Becker eltrovas Novjorkon

Lastatempe mi akiris malnovajn numerojn de Beletra Almanako. En n-ro 2 (Marto 2008) estas recenzo fare de Christian Declerck pri Ĉiuj dioj estas for. Novjorkaj poemoj de Ulrich Becker (p. 114-8).

Declerck komencas per pluraj paragrafoj da malŝato de Usono kun supozo, ke urbo Novjorko estas pure malpura infero. Post du paĝoj li komencas recenzi la poemaron mem. Unue, li komentas pri poemo pri Rainer Maria Rilke. Pri Novjorko, evidente la vivo estas malfacila, sed la takso kiel la situo estas kompleksa. Finfine Declerck esploras detalojn de poemoj.

Evidente, la poemaro ŝanĝis la opinion de Declerck pri Usono. Gratulon al vi, Christian. Eble nun li pli bone komprenas mian amatan urbon (en kiu mi ne loĝas). Do jen tiel, kiel mi provis doni perspektivon: 

MALFERMU LA SONON
(por Miles Davis, 1959)

de Ralph Dumain

Trovu tiun tonon
         kiu ankaŭ estas homo.

Pulsoj kaj krioj pentras la nigron,
         jen brue, jen delikate,
                  kiel la violento kaj tener'
                        de niaj urboj, de niaj noktoj,

                        kaj de la spir' de niaj animoj.

Red Dwarf & Esperanto

Red Dwarf --a TV show I never watched.  On it there was a starship dubbed the SSS Esperanto (under water, above). This wiki details the role of Esperanto in this series.

I don't know where the sketch below comes from. I got it from Neil Blonstein.

Ludoj por esperantistoj

Ludisto, krom propran retejon, havas Facebook-paĝon. Esperantisto Chuck Smith en Berlino, okupiĝas pri programoj por poŝtelefonoj kaj platkomputiloj, celas provizi ankaŭ esperantlingvajn versiojn de siaj ludoj.

En Libera Folio li klarigas:

Novaj ludoj en Esperanto (2014-05-26)

Estas ankaŭ anglingva raporto:

New Games in Esperanto

Tim Morley provizas ludon Kartoj Kontraŭ Esperantujo--esperantigon de Cards Against Humanity [Kartoj Kontraŭ Homaro].

Ĉe Blogo de Rejĉelo (Esperanto) oni trovos videoludojn. Kontrolu ankaŭ Esperanimejon.

One Who Hopes: Lidia Zamenhof en teatraĵo

Jen video de scenoj el "One Who Hopes" (t.e. Esper-anto) -- teatraĵo pri Lidia Zamenhof, en video ĉe YouTube:

"One Who Hopes" (part 1) scene with reporters

"One Who Hopes" (part 2) - this scene shows Lidia teaching an Esperanto class

Curtain call for "One Who Hopes" -- Haifa performance

Ĉi tiuj scenoj devenas el prezento en Ĥajfo (Haifa), Israelo. Altnivela dramo ĝi ne estas.

La Tradukisto el Islando

Iam estis papera gazeto La Tradukisto. La celo estas utiligi Esperanton kiel pontolingvon inter islanda literaturo kaj la cetera mondo.

"Pro tio ni, la eldonistoj de La Tradukisto, volas instigi esperantistojn en diversaj landoj partopreni en la nova Tradukisto (rete) kun la celo konigi al siaj samlandanoj literaturon de aliaj popoloj pere de Esperanto kaj al la esperanta mondo esperantajn tradukojn el sia lingvo."

La nova retejo jam havas kolekton de verkoj.

Nikolaj Hohlov: La morto de la delegito de U.E.A.

Mi blogis plurfoje pri satiroj kaj parodioj de esperantistoj pri la Esperanto-movado. Sovetrusa esperantista poeto Nikolaj Hohlov verkis humuran teatraĵon La morto de la delegito de U.E.A.: Originala komedio el la vivo de esperantistoj (1924), alirebla kaj akirebla interrete.

Recenzinto "Eko" en Germana Esperantisto (1924) esprimis malaprobon de la "maldelikata" enhavo de la teatraĵo.

Postcards from Bialystok

“Postcards from Bialystok” – my third comic book by Joanna Karpowicz is a product of collaboration with The Ludwig Zamenhof Center in Bialystok, Poland. The format is that of the graphic novel. There is some beautiful work here as the outcome of soaking up the history and atmosphere of Bialystok. Naturally, our dear Ludwig and his fellow Jews play a major role.

Artefaritaj lingvoj per Maria

Artefaritaj lingvoj ĉe blogo Esperanto de Maria ne montras freŝajn informojn, sed montras belajn bildojn en eleganta prezento de projektoj el la epoko de filozofiaj lingvoj.

Dante

Jan Amos Komensky

Leibniz

Ramón Llull

  

John Wilkins

Richard Wright: Haiku / Hajko #163

             Haiku #163
        de Richard Wright

       As the music stops,
Flooding strongly to the ear,
       The sound of spring rain.

          Hajko #163
Tradukis Ralph Dumain

       Muzikinundo
Al orelo haltas, ek
       Pluvprintempa son'.

FONTO: Wright, Richard. Haiku: This Other World, edited & with notes and afterword by Yoshinobu Hakutani & Robert L.Tener, introduction by Julia Wright (New York: Arcade Publishing, 1998), p. 41.

Virgil Mihaiu pri estetiko

La unua leĝo de l'estetiko

de Virgil Mihaiu

el la rumana tradukis Ionel Onet

Ĉu povus iu imagi la rusan kaj la universalan literaturojn sen la kuracisto Ĉeĥov aŭ sen la kuracisto Bulgakov? Ĉu estis E.T.A. Hoffmann verkisto aŭ komponisto? Ĉu povis iu imagi la anglan poezion sen la pola maristo Joseph Conrad? La kuracisto Augustin Buzura verkas romanojn, la poeto-aktoro Archie Shepp ludas ĵazon, la verkisto Boris Vian sendas ridentantajn signalojn el la trumpetoj de l'alia mondo. Fama estas la kazo de Elias Canetti, judo, naskiĝinta en Bulgario, germanlingva verkisto vivinta en Britio. Radu Petrescu eltenis ekzilon kiel humila profesoro, poste li eluzis sian sanon en librotenista buroo. La juĝoregistristo Urmuz ankoraŭ instruas l'avangardon al la kulturo de la 20-a jarcento. Teda jarcento, indiferenta je lia sinmortigo apud ŝoseo. Ambaŭ lumigas la rumanan literaturon. Veraj artfakuloj, kanonigitaj de sorto per aliaj profesioj. Se la arĥitekto sentas ke li povas esprimiĝi per ĵazo, kiu povas malpermesi tion? Nenia artkampo povas esti ĉirkaŭata per pikdrato. La gardistoj kun salkugloj estis neniigitaj de l'unuaj movoj de egipta danco. La unua leĝo de l'estetiko: l'eterneco igas ridinda la civilstaton, la verkaĵoj estas venĝo de l'nacio kontraŭ la malracieco de l'historio. La vermoj povas disfaligi la piramidojn, la virusoj haladzigas la freŝecon de l'pluvo, panpeceto kostas pli ol libro. Sed la libro estas la fosforeska pano de l'homaro. Ĝi postvivas.

Futurologio: poemo de Virgil Mihaiu

Futurologio

de Virgil Mihaiu (n. 1951)

el la rumana tradukis Ionel Onet

Mi apenaŭ levas
La kurtenon el poluita aero
Super la matena pejzaĝo

La nov-naskita infano
Jam havas
Premsonĝojn

Post nelonge
La poemoj similos
La manuskriptojn de la Morta Maro

Kaj la homoj ankoraŭ
Esperos ke la estonta socia reĝimo
Alportos al ili la feliĉon

FONTO: La Kancerkliniko, n-ro 87, julio-septembro 1998, p. 19.

Brecht & Daoismo

Jen:

Legendo pri la kreiĝo de la libro Taŭtekingo dum la elmigrado de Laŭzio de Bertolt BRECHT, elgermanigis Rikardo ŜULCO, en El Popola Ĉinio 1991/3, p. 37

Oni povus kompari ĝin al anglalingva traduko:

Legend of the Origin of the Book Tao-Te-Ching on Lao-Tsu's Road into Exile (1938)

Walter Benjamin interpretis ĉi tiun poemon. Esperanta traduko ne ekzistas, sed jen anglalingva:

Walter Benjamin on Bertolt Brecht's Lao Tzu

Tie troveblas ligoj al aliaj anglalingvaj eseoj pri la utiligo de daoismo fare de marksisto Brecht.

Ŝulco citas libron Antikvaj Filozofoj de Ĉinio, de Hoŭ Ĝjŭeljang, tradukita el la ĉina (Pekino: Ĉina Esperanto-Eldonejo, 1988), p.19. Mi enretigis du ĉapitrojn:

Ateisto Fan Ĝen

Drinkema kaj Frenezuma Filozofo Ĵŭan Ĝji 
 

Richard Wright: Haiku / Hajko #1

              Haiku #1
        by Richard Wright

        I am nobody:
A red sinking autumn sun
        Took my name away.

          *   *   *   *   *   *

               Hajko #1
          de Richard Wright
     tradukis Ralph Dumain

       Dronis mia nom'
Kun aŭtuna ruĝa sun':
       Mi--ne plu person'.

---

References / Referencoj:

Wright, Richard. Haiku: This Other World, edited & with notes and afterword by Yoshinobu Hakutani & Robert L.Tener, introduction by Julia Wright (New York: Arcade Publishing, 1998), p. 1.

Wright, Richard [Wright, Rikardo], trad. K. St. “Negreto” [Black Boy], Sennacieca Revuo, n-ro 93, 1965, p. 50-53. (Epizodo el ... / excerpt from Black Boy in Esperanto translation)

Esperantaj Sonoj: Ivo Lapenna

Esperantaj Sonoj estas nova blogo kiu evidente provizas sonregistraĵojn.

Blogado komencis per du ĉerpaĵoj el ĉapitro VI de Retoriko de Ivo Lapenna, evidente laŭtlegita de la bloganto Jeff Rubio.

John Beveridge, Esperanto, & a librarian's translation

52 Weeks of Historical How-To’s, Week 28: translating 17th century verse into Esperanto
Echoes from the Vault
a blog from the Special Collections of the University of St Andrews
 8 May 2013

Now this is different. The Reverend John Beveridge (1857-1943) bequeathed his Esperanto collection to the University of St. Andrews in Scotland. Beveridge participated in the translation of the New Testament into Esperanto.

The blogger decided to translate a Latin poem written by Andrew Bruce in 1612 which celebrates the foundation of the University Library by James VI & I. He earlier translated the poem into English and now translated it from English into Esperanto. So here he presents his Esperanto translation of “De Bibliotheca a serenissimo Reg Jacobo Andreapoli erecta, variisque selectissimorum authorum monumentis locupletat.”

Universal Language: lectures from Dalarna University

Three out of four high-quality lectures on the history and perspectives concerning the quest for a universal language have been released on video from Dalarna University. The videos themselves can be found on YouTube:

"The Universal Language" by Konstantin Andreev: Part 1 ( 18:03) - lingua franca: history of national languages as languages of wider communication: their rise & decline

The Universal Language Part 2 (16:21) - how English became the most successful lingua franca in human history

The Universal Language part 3 (26:01) - on planned languages (Volapük, Esperanto, etc.) & factors influencing their fate, the linguistic features of pidgins & their suitability as a model for a universal language

Part 3 is very professionally done; the treatment of Esperanto is very fair. This series would be quite useful for Esperantists to upgrade the maturity of their public outreach efforts. Here is the video itself:



Part 4 is supposed to be about future perspectives for a universal language, including the role of technological developments in realizing the possibilities or rendering the question irrelevant. Apparently, this series was abandoned before this lecture could be delivered or recorded.

Malutopio eldonas

"Taverno estas eldonejo kreita por ebligi la publikigadon de aŭtoroj tiuj, kiuj kvankam talentaj, estas ankoraŭ nekonataj de la ĝenerala publiko, kaj ankaŭ tiuj kiuj jam havas sian laboron divastigitaj en la amaskomunikiloj."

En ĉi tiu serio aperis Iluminĝo, verkita de brazilano Paŭlo Fodra, Esperantigita de Stefano Wechsler kaj laŭtlegita de Luis Jorge Santos-Morales.

"Nirvano estas la Budhana stato de iluminiĝo kaj estas ankaŭ la nomo de viruso kiu tuŝis neŭronajn enplantaĵojn en la estonteca malutopio konstruita de Paul Fodra. Tamen, kiel vakcino, la malsano povas esti kuracilo."

Minoritatoj en sciencfikcio & fantasto

Jen la nova numero de gazeto Kontakto:

Minoritatoj kaj diskriminacio en fikciaj universoj - Kontakto 2014:3 en la reto!

Nur abonantoj povas aliri la enhavon. Jen ĉi-teme:

"Ĉi-numere, la du ĉefartikoloj prezentas tiujn sociajn problemojn, sed el la vidpunkto de la fikcio. André Müller kaj Clarissa Lohr analizas la fikciajn seriojn Star Trek kaj Harry Potter, kaj plukas el ĝi diskriminaciajn situaciojn kaj minoritatajn problemojn, kiuj, spegule de nia reala mondo, retroveblas en tiuj verkoj."

Zamenhof in Washington revisited

In 2010, the occasion of the centennial of Dr. Zamenhof's participation in the first Universal Congress of Esperanto to be held in the USA, in Washington, DC, I lectured twice on this topic and was even interviewed on National Public Radio. All this is documented on this blog.

In preparing for these lectures, I scoured the Washington newspapers and documented their extensive reportage of this event.

The blog Imp of the Diverse has several posts on coverage of Esperanto in the press in its early years. The latest post, posted today, is . . .

1910: Zamenhof to Arrive in Washington

Here we find a bit of background, a newspaper photo (reproduced here), and some snippets from the press and from Zamenhof's correspondence in anticipation of the 1910 Universal Congress.

Jules Verne & Esperanto (2)

Kiel mi menciis en ĵusa afiŝo, Jules Verne subtenis Esperanton, tiel spirite esperantisto. Jen pluaj eseoj ĉi-teme:

"Jules Verne esperantisto ! Universala lingvo por sentempa verkaro…" de Lionel Dupuy, elfrancigis Vincent Charlot, SAT-Amikaro, 2009

Nia trezoro: Jules Verne de István Ertl, La Ondo de Esperanto, 2013, № 2

Ertl priskribas la tutan aferon, inkluzive de la nefinverkita, lasta romano de Verne, Voyage d’études (Esplorvojaĝo).

Jules Verne: Esplorvojaĝo & Esperanto

Jen interesega eseo:

"Jules Verne kaj Esperanto (la lasta romano)" de Abel Montagut, en Beletra Almanako, n-ro 5, Junio 2009, p. 78-95.

Verne (1828-1905) postlasis manuskriptojn de nefinitaj fikciaĵoj, interalie Voyage d'étude (Esplorvojaĝo).

Voyage d'étude temas pri vojaĝo en Kongolando ĉirkaŭ jaro 1900 en kiu oni utiligas Esperanton kiel interlingvon.

Kune kun aliaj postlasitaĵoj ĝi estis finfine eldonite en 1993 en libro
San Carlos et autres récits inédits.

Oni trovas indikojn en verkoj de Verne pri lia intereso pri artefaritaj lingvoj. En 1903 Verne fariĝis honora prezidanto de ĵus fondita Esperanto-grupo en Amiens. Montagut detaligas la rilaton.

Montagut priskribas la enhavon de la romano. Esperanto ludas rolon de egaligo inter afrikanoj kaj koloniistoj. Verne komencis la verkon en 1903. Kial li ne finverkis ĝin? Post ampleksa esploro, Montagut konkludas, ke la kaŭzo estis raportoj pri la krimoj kontraŭ la indiĝenoj de la belga Kongolando kaj demandoj pri koloniigo de la franca Kongolando. Verne celis versimilecon en siaj verkoj. Montagut argumentas, ke Verne planis reverki la manuskripton, enmetante en ia formo la negativan flankon de koloniigo. Kion Verne farus pri Esperanto en reviziota romano? Lia filo, Michel Verne, reverkis manuskriptojn de la patro. Ĉi-kaze, la originalo fariĝis eldonita rakonto L'Étonnante Aventure de la mission Barsac (1919) (anglalingve: The Barsac Mission), sen ajna mencio de Esperanto.

Voyage d'étude aperis en Esperanto, en gazeto ne plu viva:

"Esplorvojaĝo" tradukis István Ertl, Franca Esperantisto, n-ro 452, aprilo 1994, p. 3-36, el tuta tiutema numero, 40 p.

Ertle plendis ke lia traduko poste estis ŝtelita kaj pirate eldonita:

Piratoj sur la verda maro, Intervjuo al István Ertl, en La Ondo de Esperanto, 2001, № 4

Mi opinias, ke la historia valoro de ĉi tiu afero gravas, ke oni, prefere Beletra Almanako aŭ ties eldonisto Mondial, reeldonu ĉi tiun tradukon por ke ĝi estu facile kaj legitime havebla al la tuta esperantistaro.

Finfine aperis anglalingva traduko, Fact-Finding Mission, en antologio Vice, Redemption, and the Distant Colony, tradukita de Kieran O’Driscoll, en serio The Palik Series, de obskura eldonisto BearManor Fiction. Jen pluaj informoj:

Editorial — The Verne Translation Renaissance Continues de Arthur B. Evans ĉe Verniana

Translating Verne: An Extraordinary Journey de Teri J. Hernández, Science Fiction Studies, XXXII: 1, #95 (March 2005): 142-149.

Esperantaj Bitoj

Esperantaj Bitoj estas atentinda blogo. Ekzemple:

• Homoj en ruinoj (pri la Hispana Civila Milito)
• Petro (pri tendenca lernolibro de SAT)
• Reklamoj en esperanto
• Nova retejo de Biblioteko Molera
• Esperantistaj bibliotekoj
• La esperanta gazetaro dum la 1-a mondmilito (IV)
• La esperanta gazetaro dum la 1-a mondmilito (III)
• La esperanta gazetaro dum la 1-a mondmilito (II)
• La esperanta gazetaro dum la 1-a mondmilito (I)
• Biblioteko Ramon Molera Pedrals
• La enigma lingvo de Doktoro X
• Esperantologio (tra densa mallumo) 
• Lasta adiaŭo al L. L. Zamenhof (1917) 
• Neunuflanka modernemo (1931)
• La plej juna tradukistino
• Capablanca kaj la marsloĝanto

Imp of the Diverse & Esperanto

There are several entries of interest on Esperanto on the blog Imp of the Diverse. Some interesting posts, especially news clippings from the distant past:

The Illegal Language

Esperanto: A Last and Desperate Attempt for Volapuk?

How Do You Say "Goodbye" in Volapük?

International Languages, A New One Every Day

How Do You Say "Stop or I'll Shoot" in Esperanto?

If We Don't Get the Golfers, We're Doomed!

Petro el la pasinteco

Antaŭ jardekoj mi akiris libron eldonitan de Sennacieca Asocio Tutmonda:

Petro: Kursa Lernolibro por Laboristoj de Norberto Bartelmes (6a eld. Paris: S.A.T., 1934. 112 p.) 1a eldono: 1925.

Krom la enhavtabelon mi enretigis du ĉapitrojn kiuj kontraŭas religion:

18. Petro lernas metion & 29. Al la kongreso

La tuta lernolibro estas didaktike maldekstra aldone al instruado de la lingvo.

Plue pri la aŭtoro: Norbert Barthelmess (Bartelmes) [OLE]

Tie vi trovos ligojn al kelkaj verkoj de Bartelmes. Cetere, troveblas interrete la jena:

Schumann

Estas interesa vidpunkto de Vinko Markov pri Petro (el Sennaciulo, oktobro 2004) ĉe la retejo de SAT.

Estas longa pritrakto hispanlingva pri Petro ĉe blogo Esperantaj Bitoj.

Libroj kaj aliaj aferoj en Esperanto: du retejoj

Hodiaŭ mi trovis la jenan utilan retejon:

 Libroj en Esperanto - STUDIO

Troveblas ligoj al aliaj retejoj kiuj havas e-librojn, sonlibrojn, recenzojn, videojn, ktp. Unu el la ĉefaj rubrikoj-retligoj estas ĉi tiu mia blogo. Estas sekcio pri Noam Chomsky en Esperanto.

Oni povas ankaŭ elŝuti librojn. Atentu kelkajn ekzemplojn:

Tiele Parolis Zaratuŝtra de Friedrich Nietzsche, tradukis W. A. Verloren van Themaat

Paŝoj al Plena Posedo de William Auld

Jen ligo al alia interesa retejo, La Esperanta Librejo. Troveblas multaj libroj en HTML-formato:

Auld William Paŝoj al plena posedo – lernolibro por progresantoj.

Burroughs Edgar Rice

Ĉe la koro de la Tero – tradukis Gary Mickle.
Princino de Marso – tradukis K. R. C. Sturmer.
Tarzan de la Simioj – tradukis Donald J. Harlow.

Ефре́мов Ива́н Анто́нович (Efremov Ivan Antonoviĉ)

La nebulozo de Andromedo tradukis Jurij Finkel.  

 

Lem Stanisław Elektitaj rakontoj

Nałkowska Zofia Medalionoj – tradukis Tadeusz Hodakowski.

Verne Jules (Julio Vern)

La Mistera Insulo  – tradukis Jerzy Wałaszek. (prilaborata)

Ladislav Podmele / Jiří Karen

Mia konatiĝo kun Ladislav Podmele okazis per lia aliĝo al Ateista Tutmonda Esperanto-Organizo (ATEO), faka asocio kiun mi kunfondis en 1987.

Tiutempe aktivis Filozofia Asocio Tutmonda kaj aperis ties revuo Simpozio. Tie mi trovis:

"Pri Falsa Konscio kaj Mistifiko" de Ladislav Podmele (Simpozio, n-ro 3, marto 1984, p. 26-29)

Podmele estas konata kiel poeto, en la ĉeĥa kaj en Esperanto, sub sia plumnomo Jiří Karen. Jen bazaj informoj kaj omaĝpaĝo:


Jiří Karen - Vikipedio

Jirí Karen (OLE)

Jiří Karen (1920-2000) 

Jen detala nekrologo: Forlasis nin poeto Jirí Karen (Starto 3/2000 (194))

Podmele/Karen aktivis pri aliaj planlingvaj projektoj. Unu estas variaĵo de Interlingvao. Alia estis interslava planlingvo Mežduslavjanski Jezik. Jen pluaj informoj en la angla lingvo:

Pan-Slavic Language

(Tiuteme rimarku ankaŭ esperantido Neposlava.)

Jen tre interesa, legenda pritrakto fare de Probal Dasgupta tiesbloge, kiu poste aperis en Beletra Almanako #19:

Mukur: _Flugilhava ŝtono: la poezio de Jiří Karen